Χαρά στο σκοτάδι

Χ Ρ Ι Σ Τ Ο Υ Γ Ε Ν Ν Α     2 0 1 0




Η Γέννηση του Χριστού τάραξε εκείνη την κατά τα άλλα ήρεμη νύχτα της Βηθλεέμ. Τη σιγή αναστάτωσε ο ύμνος των Αγγέλων, και το σκοτάδι διέλυσε το φως του Αστέρα, φέρνοντας το χαρμόσυνο μήνυμα της γέννησης του Θεανθρώπου, το μύνημα της χαράς, της ελπίδας και της λύτρωσης.

Το σκοτάδι και την απελπιστική σιγή που καλύπτουν συχνά τη ζωή μας έρχεται να διαλύσει και πάλι η εορτή των Χριστουγέννων.  Μόνο που τώρα συμβαίνει μυστικά, μέσα μας.

Ο Χριστός γεννάται όχι σε παλάτια, αλλά σε φτωχικές καρδιές, ξένες ως προς την κακία του κόσμου, αφτιασίδωτες, δεκτικές του μεγάλου Μυστηρίου.

Εύχομαι από τα βάθη της καρδιάς μου τα φετινά Χριστούγεννα να βρούμε και να παραχωρήσουμε μια μικρή γωνίτσα της καρδιάς μας στον σαρκωθέντα Λόγο του Θεού. Ώστε να ανατείλει μέσα μας η χαρά, η ελπίδα, η δικαιοσύνη. Άλλωστε, σε έναν κόσμο ὀπου τα πάντα γύρω μας καταρρέουν, δεν υπάρχει μεγαλύτερη ευεργεσία από την βεβαιότητα της Αναστάσεως.

Το φως του Χριστού ας θερμαίνει διαλύοντας την παγωνιά του κόσμου και ας φέγγει τα βήματα όλων μας, όχι μόνο ετούτες τις ημέρες, αλλά και το ερχόμενο Νέο Έτος 2011 και κάθε ημέρα της ζωής μας.


με αγάπη Χριστού
π. Χερουβείμ


Γιατί τόσος λόγος για τα Σύμβολα;

Αρχιμ. Χερουβείμ Βελέτζας

Γιατί τόσος λόγος για τα Σύμβολα;
(Ομιλία που εκφωνήθηκε την 11η Νοεμβρίου 2010
στο Ενοριακό Κέντρο του Ι. Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου Ν. Φώκαιας - Χαϊδαρίου)



Το θέμα που θα αναπτύξω απόψε στην αγάπη σας, σεβαστοί πατέρες και αγαπητοί εν Χριστώ αδελφοί χριστιανοί, είναι προφανές από τον τίτλο του: τα Σύμβολα και οι διάφορες συζητήσεις που γίνονται τελευταία γύρω από τη διατήρησή τους ή την κατάργησή τους. Πριν όμως προχωρήσω στην ανάπτυξη των σκέψεών μου, θα ήθελα από καρδιάς να ευχαριστήσω τον προϊστάμενο της ενορίας σας, τον αιδεσιμολογιώτατο και πολυγραφότατο π. Γεώργιο Φραγκιαδάκη, για την τιμή που έκαμε στο πρόσωπό μου, απευθύνοντάς μου την πρόσκληση να είμαι ομιλητής στην αποψινή εκδήλωση.

Αφορμή για την επιλογή αυτού του θέματος αποτελεί η συνεχόμενη, τα τελευταία χρόνια, προσβολή των θρησκευτικών κυρίως συμβόλων, είτε από μεμονωμένους ανθρώπους είτε από συντεταγμένες ομάδες με συγκεκριμένο ιδεολογικό ή και θρησκευτικό υπόβαθρο, με απώτερο σκοπό την κατάργησή τους από την δημόσια -τουλάχιστον- ζωή των πολιτών. Και ενώ τα επιχειρήματά τους φέρουν την επίφαση της προοδευτικότητας, της νεωτερικότητας και του σύγχρονου τρόπου του ζην και σκέπτεσθαι, ωστόσο και πολύ παλαιά είναι και άλλους στην ουσία σκοπούς, εξίσου παλαιούς, φιλοδοξούν να υπηρετήσουν. Η συζήτηση επομένως για τα σύμβολα είναι αφ' ενός μεν επίκαιρη, λόγω των γεγονότων και των συγκυριών που διαδραματίζονται σε παγκόσμιο επίπεδο, και αφ' ετέρου διαχρονική, μιας που όπως θα δούμε απασχόλησε και απασχολεί την φιλοσοφική, πολιτική και θεολογική σκέψη από τότε θα λέγαμε που υπάρχουν οι άνθρωποι.

- Κηρύγματα Νοεμβρίου 2010

Δευτέρα     1-11-2010 : Αγίων Αναργύρων
Κυριακή    7-11-2010 :  Ζ΄ Λουκά
                 (Την πρώτη Κυριακή του Νοεμβρίου, στην Κέρκυρα εορτάζεται το «Πρωτοκύριακο», και λιτανεύεται το σεπτό Σκήνωμα του Αγίου Σπυρίδωνος.)
Κυριακή  14-11-2010 :  Η΄ Λουκά (παραβολή του καλού Σαμαρείτη)
Κυριακή  21-11-2010 : Τα Εισόδια της Θεοτόκου
Κυριακή  28-11-2010 : ΙΓ΄ Λουκά


Τοῦ ἐν ἁγίοις πάτρος ἡμῶν Ἀστερίου ἐπισκόπου Ἀμασείας ὁμιλία ἐκ τοῦ κατὰ Λουκᾶν εὐαγγελίου εἰς τὸν πλούσιον καὶ εἰς τὸν Λάζαρον


Οὐ τοῖς ἀποφατικοῖς καὶ δογματικοῖς μόνον θεσπίσμασιν ὁ Θεὸς ἡμῶν καὶ σωτὴρ παιδεύει τοὺς ἀνθρώπους, ὥστε μισεῖν κακίαν καὶ ἀγαπᾶν ἀρετήν, ἀλλὰ καὶ τοῖς ἐναργέσι τῶν ὑποδειγμάτων σαφῆ παραδίδωσι τὰ τῆς ἀγαθῆς πολιτείας μαθήματα, ἔργοις ὅμου καὶ λόγοις προσβιβάζων ἡμᾶς τῇ καταλήψει τῆς ἀγαθῆς καὶ φιλοθέου ζωῆς. Οὕτω τοι καὶ νῦν πολλαχοῦ προειρηκὼς ἡμῖν διά τε προφητικῶν καὶ εὐαγγελικῶν στομάτων, οὐ μὴν ἀλλὰ καὶ διὰ οἰκείας φωνῆς, ἀποστρέφεσθαι μὲν τὸν ὑπερήφανον καὶ ὑψαύχενα πλοῦτον, ἀγαπᾶν δὲ γνώμην φιλάνθρωπον καὶ τὴν μετὰ δικαιοσύνης πενίαν, ἵνα τὴν τοῦ καλοῦ συμβουλὴν βεβαιοτέραν ἐργάσηται, τεκμηριοῖ τὸν λόγον πρακτικοῖς ὑποδείγμασι καὶ γράφει τῇ διηγήσει τὸν πλούσιον καὶ τὸν πένητα, καὶ τοῦ μὲν τὴν φιλότιμον ἀπόλαυσιν, τοῦ δὲ τὴν τεθλιμμένην ζωὴν ὑποδείκνυσι καὶ τὸ τέλος ἀμφοτέρων τοῦ βίου εἰς ὅ τι κατέληξεν, ἵνα τοῖς ἀλλοτρίοις ἐπιτηδεύμασι σκεψάμενοι τὴν ἀλήθειαν σώφρονες γενώμεθα τῶν ἰδίων κριταί.

Κυριακή Ε' Λουκά [ο πλούσιος και ο φτωχός Λάζαρος]

Λουκ. 16, 19-31

Την εικόνα δύο ανθρώπων διαμετρικά αντίθετων μας παρουσιάζει σήμερα ο Χριστός, μέσα από την παραβολή του ευαγγελίου του Λουκά: ενός πλουσίου, ο οποίος ζούσε στην πολυτέλεια και την καθημερινή απόλαυση, και του φτωχού Λαζάρου, που προσπαθούσε να ξεγελάσει την πείνα του με τα ψίχουλα που έπεφταν από το τραπέζι του πλουσίου. Αλλά και τα αδέσποτα σκυλιά προσέθεταν στην καθημερινή του δυστυχία, καθώς έρχονταν και του έγλειφαν τις πληγές. Κάποτε πέθανε ο φτωχός και άγγελοι τον μετέφεραν στην αγκαλιά του Αβραάμ. Πέθανε και ο πλούσιος και ετάφη. Και από τον άδη, όπου βασανιζόταν, σήκωσε το βλέμμα του και είδε τον Αβραάμ και στην αγκαλιά του το Λάζαρο.
- Ελέησέ με, του λέει, και στείλε το Λάζαρο να βουτήξει το δάχτυλό του στο νερό και να μου δροσίσει τη γλώσσα, γιατί ταλαιπωρούμαι σε τούτη τη φλόγα.

Ένας χρόνος...

Συμπληρώσαμε αισίως ένα χρόνο λειτουργίας αυτού του ιστολογίου. Μια προσπάθεια η οποία ξεκίνησε όχι γιατί θεωρούμε ότι κάνουμε κάτι το σπουδαίο... πρόθεσή μου ήταν και παραμένει να γίνουμε κοινωνοί κάποιων σκέψεων, σε έναν κύκλο ευρύτερο των ανθρώπων που γνωριζόμαστε προσωπικά. 
Οι πάνω από 35.000 επισκέψεις μέσα σε αυτό το διάστημα, ίσως για κάποιους να είναι λίγες, για μας όμως αποτελούν σημάδι ότι υπάρχει ανταπόκριση, και κίνητρο να συνεχίσουμε να προσφέρουμε με τις ελάχιστες δυνάμεις μας. 
Εύχομαι μέσα από την καρδιά μου ο Θεός να χαρίζει σε όλους μας πίστη, ελπίδα, αγάπη, να μας ενδυναμώνει στον καθημερινό μας αγώνα και να μας ενισχύει.


π. Χερουβείμ

Κυριακή Γ΄Λουκά


H ανάσταση του γιου της χήρας στη Ναΐν

Λουκ. 7, 11-16


Το θαύμα που μας διηγείται σήμερα ο ευαγγελιστής Λουκάς είναι σε όλους μας γνωστό: ο Χριστός, ακολουθούμενος από τους μαθητές Του αλλά και από πολύ κόσμο, πήγαινε να κηρύξει στην πόλη Ναΐν. Καθώς πλησίασαν στην πύλη της πόλεως, συνάντησαν μια νεκρική πομπή, μια χήρα μάνα να συνοδεύει το μονάκριβο παιδί της στην τελευταία του κατοικία, και μαζί της βέβαια αρκετός κόσμος. Όταν την είδε ο Ιησούς, τη σπλαχνίστηκε και της είπε «μην κλαις»· στη συνέχεια πλησίασε τη σωρό και είπε «νεαρέ, σε σένα μιλάω, σήκω!». Αμέσως ο νεκρός ανακάθισε και άρχισε να μιλάει, ο δε Χριστός τον έδωσε στην μητέρα του. Όλος ο λαός που παρακολουθούσε τα τεκταινόμενα, κυριευμένος από δέος δόξαζε τον Θεό λέγοντας ότι ο Θεός επισκέφτηκε τον λαό Του, στέλνοντας ανάμεσά τους έναν μεγάλο προφήτη.

Ο Θεός αγάπη εστί (26 Σεπτεμβρίου)

Α΄ Ιω. 4, 12-19

Εορτάζει σήμερα η αγία μας Εκκλησία την μετάσταση του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου, του αποστόλου και ευαγγελιστή, ο οποίος, μέσα από το Ευαγγέλιό του και τις δύο Επιστολές του που συμπεριλαμβάνονται στον κανόνα της Καινής Διαθήκης, εμβαθύνει περισσότερο από κάθε άλλον στα νοήματα της διδασκαλίας του Χριστού, και την αναλύει με γνώμονα την πρώτη και κύρια εντολή του Θεού, αυτή της αγάπης. Γι αυτό και έχει προσλάβει τον χαρακτηρισμό του Θεολόγου και του «ευαγγελιστή της αγάπης». Μάλιστα, κατά τη σημερινή Θεία Λειτουργία διαβάζουμε ένα απόσπασμα της πρώτης Επιστολής του, που αναφέρεται φυσικά στο θέμα της αγάπης.

Πώς πρέπει να ψάλλουμε;

ΤΟΥ ΕΝ ΑΓΙΟΙΣ ΠΑΤΡΟΣ ΗΜΩΝ 
ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ
ΠΡΟΣ ΜΑΡΚΕΛΛΙΝΟΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΕΡΜΗΝΕΙΑΝ ΤΩΝ ΨΑΛΜΩΝ

PG 27, 12-45 

Πᾶσα μὲν͵ ὦ τέκνον͵ ἡ καθ΄ ἡμᾶς Γραφὴ͵ παλαιά τε καὶ καινὴ͵ θεόπνευστός ἐστι καὶ ὠφέλιμος πρὸς διδασκαλίαν͵ ὡς γέγραπται· ἔχει δέ τινα πιθανὴν παρατήρησιν τοῖς προσέχουσιν ἡ τῶν Ψαλμῶν βίβλος. Ἑκάστη μὲν γὰρ βίβλος τὸ ἴδιον ἐπάγγελμα διακονεῖ καὶ ἀπαγγέλλει· οἷον ἡ Πεντάτευχος γένεσιν κόσμου καὶ τῶν πατριαρχῶν τὰς πράξεις, τήν τε ἀπ΄ Αἰγύπτου τοῦ Ἰσραὴλ ἔξοδον͵ καὶ τὴν τῆς νομοθεσίας διάταξιν· ἡ Τρίτευχος τὴν κληροδοσίαν͵ καὶ τῶν κριτῶν τὰς πράξεις͵ καὶ γενεαλογίαν τοῦ Δαβίδ· αἱ Βασιλεῖαι καὶ Παραλειπόμεναι βασιλέων πράξεις· καὶ ὁ μὲν Ἔσδρας ἀπόλυσιν τῆς αἰχμαλωσίας καὶ ἐπάνοδον τοῦ λαοῦ͵ καὶ οἰκοδομὴν τοῦ ναοῦ καὶ τῆς πόλεως· οἱ δὲ Προφῆται προφητείας περὶ τῆς ἐπιδημίας τοῦ Σωτῆρος͵ ὑπομνήσεις τε περὶ τῶν ἐντολῶν͵ καὶ μέμψεις κατὰ τῶν παραβαινόντων͵ καὶ προφητείας τοῖς ἔθνεσιν. Ἡ δέ γε βίβλος τῶν Ψαλμῶν͵ ὡς παράδεισος τὰ ἐν αὑτῇ φέρουσα μελῳδεῖ͵ καὶ τὰ ἴδια δὲ πάλιν μετ΄ αὐτῶν ψάλλουσα δείκνυσι. 

...........

Η Βασιλεία των Ουρανών και πώς την αποκτάμε

Ωριγένους, Ερμηνεία εις το Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο:


Μαθητεύεται δὲ τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν γραμματεὺς κατὰ μὲν τὸ ἁπλούστερον͵ ὅτε ἀπὸ Ἰουδαϊσμοῦ ἀναλαμβάνει τις τὴν Ἰησοῦ Χριστοῦ ἐκκλησιαστικὴν διδασκαλίαν· κατὰ δὲ τὸ βαθύτερον͵ ὅτε τὰς διὰ τοῦ γράμματος τῶν γραφῶν εἰσαγωγὰς παραλαβών τις ἀναβαίνει ἐπὶ τὰ πνευματικὰ ὀνομαζόμενα “βασιλείαν οὐρανῶν”. Καὶ καθ΄ ἕκαστόν γε διανόημα ἐπιτυγχανόμενον καὶ ἐπαναβεβηκότως νοηθὲν καὶ παραδειχθὲν καὶ ἀποδειχθὲν ἔστι νοῆσαι βασιλείαν οὐρανοῦ͵ ὡς τὸν περισσεύοντα τῇ ἀψευδεῖ γνώσει ἐν τῇ βασιλείᾳ γίνεσθαι τοῦ πλήθους τῶν οὕτως ἀποδεδομένων οὐρανῶν. Οὕτω δὲ καὶ τροπολογήσεις τὸ “μετανοεῖτε· ἤγγικε γὰρ ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν”͵ ἵν΄ οἱ γραμματεῖς͵ τουτέστιν οἱ τῷ γράμματι ψιλῷ προσαναπαυόμενοι͵ μετανοοῦντες ἀπὸ τῆς τοιαύτης ἐκδοχῆς μαθητεύωνται τῇ διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ τοῦ ἐμψύχου λόγου πνευματικῇ διδασκαλίᾳ καλουμένῃ βασιλείᾳ οὐρανῶν.

Τί είναι η Βασιλεία των Ουρανών;

Αγ. Κυρίλλου Αλεξανδρείας, Σχόλια εις το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο:
Οὐρανῶν τε βασιλείαν ἔν τε τῷ παρόντι μάλιστα λογιζόμεθα καὶ εἶναί φαμεν ἢ τὴν ἐν ἁγιασμῷ κλῆσιν ἢ τὸ ἐν πίστει καὶ ἁγιότητι μέτρον· ὑποφαίνει γάρ τι τοιοῦτον καὶ ὁ σωτὴρ εἰπών· «ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν ἐντὸς ὑμῶν ἐστιν».

Image, symbole et langue en relation avec la Trinité Sainte


(Présentation d’un article du professeur Constantin Scouteris)


Comment peut-on parler de Dieu ? Comment peut-on décrire Celui que personne n’a vu et qui est au-dessus de la pensée humaine ? Car « personne n’a jamais vu Dieu ». C’est la question principale de l’article du prof. Scouteris, qui s'interroge en outre sur la manière dont le chrétien reçoit, comprend et vit la doctrine sur la Trinité Sainte dans l'Eglise.
 Tout d’abord, l’auteur fait la distinction entre fides et ratio, entre « la sagesse de ce siècle » et « la sagesse de Dieu en mystère, la sagesse cachée »(1 Cor. 2, 6-7.), qui explique la raison d'être de tout, de l’homme et du monde entier. Ainsi, pour comprendre la nature – ou l'essence – divine, qui est hors des limites de la raison et de toute connaissance, le langage humain est inadéquat et faible. Selon saint Jean Damascène, « Dieu est infini et incompréhensible, et tout ce qui est compréhensible de Lui est Son infinité et Son incompréhensibilité » (PG 94, 800B). De cette affirmation vient la gnoséologie théologique des Pères de l’Eglise : nous ne pouvons pas parler de la nature de Dieu, mais des choses qui lui sont liées, c’est-à-dire des énergies divines par lesquelles nous connaissons Dieu, car « Ses énergies descendent à nous, bien que Sa nature reste inapprochable »(St. Basile le Grand, Epître ad Amphilochium, PG 32, 869).

Κυριακή ΙΕ' Ματθαίου

Ματθ. 22, 35-46


Δύο ερωτήματα, μεταξύ του Χριστού και των Εβραίων, μας παρουσιάζει σήμερα ο ευαγγελιστής Ματθαίος. Στην πρώτη περίπτωση, ένας νομικός, δηλαδή ένας ερμηνευτής του Μωσαϊκού νόμου, ρωτάει τον Ιησού ποιά είναι η μεγαλύτερη εντολή του Νόμου, κι Εκείνος του απαντά: “να αγαπήσεις τον Κύριο και Θεό σου με όλη την καρδιά σου και με όλη την ψυχή σου και με όλη τη διάνοιά σου. Αυτή είναι η πρώτη και μεγάλη εντολή. Δεύτερη και όμοια με την πρώτη, να αγαπήσεις τον πλησίον σου σαν τον ίδιο σου τον εαυτό. Σε αυτές τις δύο εντολές στηρίζεται όλος ο νόμος και οι προφήτες”. Στη συνέχεια, συγκεντρώθηκαν οι Φαρισαίοι και ο Ιησούς τους ρωτά: “τί πιστεύετε για τον χριστό; τίνος υιός είναι;” Εκείνοι απάντησαν του Δαβίδ. “Πώς όμως”, τους ρωτά πάλι, “ο Δαβίδ, φωτισμένος από το Άγιο Πνεύμα, τον αποκαλεί Κύριο, λέγοντας: είπε ο Κύριος στον Κύριό μου, κάθισε στα δεξιά μου, μέχρι να υποτάξω στα πόδια σου τους εχθρούς σου; Αν ο Δαβίδ τον αποκαλεί Κύριο, πώς γίνεται να είναι γιος του;” Κανείς δεν μπόρεσε να απαντήσει στο ερώτημα του Χριστού, και από εκείνη την ημέρα κανείς δεν τόλμησε πλέον να του θέσει ερωτήματα.

Κήρυγμα εις την Αποτομή του Προδρόμου (29 Αυγούστου)

Εορτάζει σήμερα η αγία μας Εκκλησία το μαρτυρικό θάνατο του Ιωάννου του Προδρόμου, εκείνου δηλαδή που όχι μόνο βάπτισε στα νερά του Ιορδάνη τον Κύριο Ιησού Χριστό, αλλά και προετοίμασε τον δρόμο του ερχομού Του, κηρύσσοντας μετάνοια στον κόσμο και δίνοντας το παράδειγμα της ασκητικής ζωής του. Ο Ευαγγελιστής Μάρκος, από τον οποίο προέρχεται η σημερινή περικοπή, περιγράφει ότι ο Ηρώδης, ο ηγεμόνας της Ιουδαίας, είχε φυλακίσει τον Ιωάννη επειδή εκείνος τον έλεγχε για τον παράνομο γάμο που είχε κάνει με την γυναίκα του αδερφού του. Ωστόσο, αναγνώριζε ότι ο Ιωάννης ήταν άνδρας άγιος και δίκαιος, και γι αυτό δεν αποφάσιζε να τον τιμωρήσει, και μάλιστα με ευχαρίστηση άκουγε τα λόγια του. Ήρθαν και τα γενέθλια του Ηρώδη, και στη μεγάλη γιορτή που ετοίμασε χόρεψε η κόρη της γυναίκας του, στην οποία έταξε να της δώσει ό,τι κι αν του ζητήσει, μέχρι ακόμα και το μισό του βασίλειο. Τότε η κοπέλα ρώτησε τη μητέρα της, και η Ηρωδιάδα τη συμβούλεψε να ζητήσει το κεφάλι του Ιωάννη του Βαπτιστή. Στεναχωρημένος ο Ηρώδης, που δεν ήθελε να παραβεί τον όρκο του, έστειλε ένα δήμιο και εκτέλεσε την επιθυμία. Κι εκείνος, αφού αποκεφάλισε στη φυλακή τον Πρόδρομο, έφερε σε δίσκο το κεφάλι του και το έδωσε στο κορίτσι, κι εκείνη το πήγε στη μητέρα της. Τέλος, όταν οι μαθητές του Ιωάννη έμαθαν για το θάνατο του δασκάλου τους, πήγαν στη φυλακή, παρέλαβαν το άψυχο σώμα του και το ενταφίασαν.

La question de la paix dans la doctrine sociale de l’Eglise orthodoxe russe en comparaison avec la doctrine sociale de l’Eglise catholique

p. Cherubin Veletzas

I.
Dans les bases de la conception sociale de l’Eglise orthodoxe russe, adopté par le Synode de l’Eglise orthodoxe de Russie en 2000, la paix est traitée en liaison avec la question de la guerre1. L’articulation des thèses de ce document est la suivante :
La guerre est un événement continu dans l’histoire de l’humanité. Elle n’est que l’expression physique de la haine mortelle du frère ; elle est un mal qui émane, comme tous les maux en l’homme, de l’abus coupable du don de la liberté. Son résultat inévitable est le meurtre, condamné par Dieu.

Ύμνος Επιτάφιος εις την Υπεραγία Θεοτόκον

       Σε πολλές περιοχές της Ελλάδας συνηθίζεται την παραμονή του Δεκαπενταυγούστου, μετά το πέρας του πανηγυρικού Εσπερινού, να περιφέρεται ο Επιτάφιος της Παναγίας. Όπως ακριβώς με τον Επιτάφιο της Μεγάλης Παρασκευής, ψάλλονται στην Παναγία τα Εγκώμια και τα Ευλογητάρια. Το κείμενο που ακολουθεί περιέχει αυτή την ιδιαίτερη Ιερή Ακολουθία, από ένα παλαιό χειρόγραφο κώδικα της Ιεράς Μονής Άνω Ξενιάς.

Το μοναστήρι του Υψηλού Παντοκράτορος Όρους Κερκύρας



Για να κατεβάσετε ή για να εκτυπώσετε το αρχείο πατήστε εδώ

Η Κοίμησις της Θεοτόκου

Η κεκλεισμένη πύλη

Εορτάζει σήμερα και πανηγυρίζει η αγία μας Εκκλησία την Κοίμηση της Υπεραγίας Θεοτόκου, της Μητέρας του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, του σαρκωθέντος Υιού και Λόγου του Θεού. Στην Ακολουθία του Εσπερινού της εορτής ακούμε τον Προφήτη Ιεζεκιήλ να παρομοιάζει την Παναγία με κλειστή πύλη: «Ἡ πύλη αὕτη κεκλεισμένη ἔσται, οὐκ ἀνοιχθήσεται, καὶ οὐδεὶς οὐ μὴ διέλθῃ δι' αὐτῆς, ὅτι Κύριος ὁ Θεός, Ἰσραὴλ εἰσελεύσεται δι' αὐτῆς, καὶ ἔσται κεκλεισμένη». Όντως, η Παναγία είναι η πύλη, διά της οποίας ο Θεός “εσκήνωσεν εν ημίν” και ενήργησε το έργο της σωτηρίας. Είναι η πύλη διά της οποίας οι πιστοί γινόμαστε κοινωνοί του Θεού, είναι η διασώζουσα και μεσιτεύουσα για το ανθρώπινο γένος. Με την ζωή της αλλά και με την Κοίμησή της, η Υπεραγία Θεοτόκος έγινε η αιτία να ανοίξει για μας η πύλη του Παραδείσου.

Η Λιτανεία της 11ης Αυγούστου στην Κέρκυρα

Κάθε χρόνο στις 11 Αυγούστου τελείται στην Κέρκυρα η Λιτανεία του σεπτού σκηνώματος του Αγιου Σπυρίδωνος, ο οποίος στις 11 Αυγούστου 1716 έσωσε με θαυμαστό τρόπο το Νησί από την πολιορκία των Τούρκων. Έκτοτε, κάθε χρόνο εορτάζεται το θαύμα αυτό και εκφράζεται η ευγνωμοσύνη του Κερκυραϊκού λαού προς τον προστάτη του Άγιο. 
Οι εορταστικές εκδηλώσεις αρχίζουν την παραμονή, 10 Αυγούστου, με τον πανηγυρικό Εσπερινό. Το πρωί της 11ης Αυγούστου τελείται από νωρίς (5.30 - 8.00 π.μ.) Αρχιερατική Θεία Λειτουργία και στη συνέχεια, την 9η πρωινή, Ιερά Παράκληση στον Άγιο Σπυρίδωνα και η μεγαλοπρεπής Λιτανεία του Ιερού του Λειψάνου με τη συμμετοχή Φιλαρμονικών του Νησιού. Στη συνέχεια, και για τρεις ημέρες, το Ιερό Λείψανο του αγίου Σπυρίδωνα τίθεται "στη θύρα", σε δημόσιο προσκύνημα, νύχτα και ημέρα. Κάθε απόγευμα τελείται Αρχιερατικός Εσπερινός, το βράδι Παράκληση στον Άγιο και Αγρυπνία, και κάθε πρωί Αρχιερατική Θεία Λειτουργία. Τέλος, το απόγευμα της 13ης Αυγούστου, τελείται και πάλι Ιερά Παράκληση στον Άγιο και στη συνέχεια το Ιερό του Σκήνωμα λιτανεύεται τρεις φορές μέσα στον Ναό και τέλος τοποθετείται στη συνιθισμένη θέση ("μπάσματα").


Περισσότερα για το θαύμα της 11ης Αυγούστου διαβάστε εδώ               κι εδώ




Καρδία και ψυχή μία


Διανύουμε μια χρονική περίοδο – ορόσημο, στον πυρετό της διοργάνωσης των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας, που δίνουν σε όλους μας την ευκαιρία να ρίχνουμε το βλέμμα στο παρελθόν της ανθρωπότητας, στην ιστορία που έγραψαν οι πρόγονοί μας, άλλοτε με δάφνες και κλάδους ελιάς και άλλοτε με αίμα. Περίοδοι δόξας αλλά και ατιμίας, χρυσές σελίδες γραμμένες με τα έργα των ανθρώπων αλλά και μελανές, πρόσωπα ένδοξα και τιμημένα αλλά και σκοτεινά, συνθέτουν το ψηφιδωτό της ιστορίας. Κι ο σαστισμένος άνθρωπος της εποχής του ιντερνέτ και της κόκα-κόλα αναζητά να βρει εκείνη την τόσο μικροσκοπική ψηφίδα που του ταιριάζει και που ίσως απουσιάζει σήμερα από την ζωή του.

Le charme d’ascétisme

(Résumé d'un article du professeur Constantin Delikonsantis dans l’ouvrage collectif :
« L’Orthodoxie comme proposition de la vie »)


1. La civilisation contemporaine entre contre-ascétisme et néo-ascétisme

L’auteur commence son article par l'observation que la civilisation contemporaine est eudémoniste et « consciemment anti-ascétique », puisque elle s’appuie : 1) au principe de la consommation, 2) au principe du capitalisme et 3) à la technocratie. Dans ce sens, malgré les différences parmi des civilisations, on peut parler d’une « civilisation mondiale actuelle », eudémoniste, économocratique et anti-ascétique.
Autrefois spiritualité et eudémonisme étaient des mesures contradictoires, la conviction dominante était qu’ « il faut donner du sang pour prendre de l’esprit » et que sans exercice et renoncement n’existe point de liberté. L’axe de l’éthique nouvelle, mondiale et sensualiste est l’identification de la liberté avec l’eudémonisme matériel, considérée en fonction de la quantité des besoins satisfaits. L’homme contemporain se qualifie comme « être possesseur » et non plus comme « être possesseur de logos », puisque logos, mesure, société et relations humaines sont sacrifiés à l’autel de l’envie et de la possession irraisonnables. L’homme moderne rejet le sens de la douleur, il diabolise et dénigre le moral du sacrifice et de la croix, c’est-à-dire l’ascèse, en la concernant comme une vie dehors des limites de la nature. Ainsi, ce qui était considéré par les grandes traditions des religions et par l'éthique comme compression et altération de l’homme, devient aujourd’hui fondement et sens de son existence.

Κυριακή ΙΑ' Ματθαίου

το έλεος και η συγγνώμη

Ματθ. 18, 23-35


Τη σημασία της συγγνώμης μας παρουσιάζει σήμερα ο Χριστός, μέσα από την παραβολή που ακούσαμε από το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο. Μοιάζει, μας λέει, η Βασιλεία των Ουρανών με έναν βασιλέα, ο οποίος αποφάσισε να τακτοποιήσει τους λογαριασμούς του με τους υπηρέτες του. Πρώτος παρουσιάστηκε ένας, ο οποίος του χρωστούσε δέκα χιλιάδες τάλαντα και επειδή δεν είχε να τα ξεχρεώσει, ο Κύριός του διέταξε να πουληθούν η γυναίκα του και τα παιδιά του και όλα του τα υπάρχοντα, ώστε να αποδοθεί το χρέος. Εκείνος έπεσε στα γόνατα και τον παρακαλούσε λέγοντας: “δείξε λίγη υπομονή, και θα στα ξεχρεώσω όλα”. Τότε ο άρχοντας τον συμπόνεσε, και του χάρισε το δάνειο. Φεύγοντας ο δούλος αυτός, συνάντησε ένα συνυπηρέτη του, ο οποίος του χρωστούσε εκατό δηνάρια, και τον άρπαξε από το λαιμό λέγοντάς του “δώσε μου αυτά που μου χρωστάς!”. Εκείνος τον παρακαλούσε να κάνει λίγο υπομονή, μέχρι να τον ξεπληρώσει, όμως αυτός τον έβαλε στη φυλακή, μέχρι να του αποδώσει την οφειλή. Βλέποντας οι υπόλοιποι υπηρέτες τα όσα είχαν συμβεί, λυπήθηκαν πάρα πολύ και εξιστόρησαν τα γεγονότα στον κύριό τους. Κι εκείνος, αφού τον κάλεσε, του είπε: “ δούλε πονηρέ, σου χάρισα όλο εκείνο το χρέος, επειδή με παρεκάλεσες. Δεν έπρεπε και συ να ελεήσεις τον συνυπηρέτη σου, όπως κι εγώ σε ελέησα;” Και θυμωμένος τον παρέδωσε στους βασανιστές, μέχρι να αποδώσει όλο το χρέος του. Ο Χριστός κλείνει την παραβολή λέγοντας “αυτό ακριβώς θα κάνει σε σας και Πατέρας μου ο Ουράνιος, αν ο καθένας σας δεν συγχωρεί τον αδελφό του μέσα από την καρδιά του”.

Θεμέλιο και τέλος της γνώσεως είναι ο Χριστός

για την ανάγνωση του κειμένου, ίσως χρειαστεί να κατεβάσετε τη γραμματοσειρά

 Ἁγίου Κλήμεντος Ἀλεξανδρείας, Στρωματεῖς

«Ἔστιν γάρ͵ ὡς ἔπος εἰπεῖν͵ ἡ γνῶσις τελείωσίς τις ἀνθρώπου ὡς ἀνθρώπου͵ διὰ τῆς τῶν θείων ἐπιστήμης συμπληρουμένη κατά τε τὸν τρόπον καὶ τὸν βίον καὶ τὸν λόγον͵ σύμφωνος καὶ ὁμόλογος ἑαυτῇ τε καὶ τῷ θείῳ λόγῳ. διὰ ταύτης γὰρ τελειοῦται ἡ πίστις͵ ὡς τελείου τοῦ πιστοῦ ταύτῃ μόνως γιγνομένου. πίστις μὲν οὖν ἐνδιάθετόν τί ἐστιν ἀγαθόν͵ καὶ ἄνευ τοῦ ζητεῖν τὸν θεὸν ὁμολογοῦσα εἶναι τοῦτον καὶ δοξάζουσα ὡς ὄντα. ὅθεν χρή͵ ἀπὸ ταύτης ἀναγόμενον τῆς πίστεως καὶ αὐξηθέντα ἐν αὐτῇ χάριτι τοῦ θεοῦ͵ τὴν περὶ αὐτοῦ κομίσασθαι ὡς οἷόν τέ ἐστιν γνῶσιν. γνῶσιν δὲ σοφίας τῆς κατὰ διδασκαλίαν ἐγγινομένης διαφέρειν φαμέν. ᾗ μὲν γάρ τί ἐστι γνῶσις͵ ταύτῃ πάντως καὶ σοφία τυγχάνει͵ ᾗ δέ τι σοφία͵ οὐ πάντως γνῶσις. ἐν μόνῃ γὰρ τῇ τοῦ προφορικοῦ λόγου τὸ τῆς σοφίας ὄνομα φαντάζεται. πλὴν ἀλλὰ τὸ μὴ διστάσαι περὶ θεοῦ͵ πιστεῦσαι δὲ θεμέλιος γνώσεως͵ ἄμφω δὲ ὁ Χριστός͵ ὅ τε θεμέλιος ἥ τε ἐποικοδομή͵ δι΄ οὗ καὶ ἡ ἀρχὴ καὶ τὰ τέλη. καὶ τὰ μὲν ἄκρα οὐ διδάσκεται͵ ἥ τε ἀρχὴ καὶ τὸ τέλος͵ πίστις λέγω καὶ ἡ ἀγάπη͵ ἡ γνῶσις δὲ ἐκ παραδόσεως διαδιδομένη κατὰ χάριν θεοῦ τοῖς ἀξίους σφᾶς αὐτοὺς τῆς διδασκαλίας παρεχομένοις οἷον παρακαταθήκη ἐγχειρίζεται͵ ἀφ΄ ἧς τὸ τῆς ἀγάπης ἀξίωμα ἐκλάμπει ἐκ φωτὸς εἰς φῶς. εἴρηται γὰρ τῷ ἔχοντι προστεθήσεται͵ τῇ μὲν πίστει ἡ γνῶσις͵ τῇ δὲ γνώσει ἡ ἀγάπη͵ τῇ ἀγάπῃ δὲ ἡ κληρονομία. γίνεται δὲ τοῦτο͵ ὁπόταν τις κρεμασθῇ τοῦ κυρίου διά τε πίστεως διά τε γνώσεως διά τε ἀγάπης καὶ συναναβῇ αὐτῷ ἔνθα ἐστὶν ὁ τῆς πίστεως ἡμῶν καὶ ἀγάπης θεὸς καὶ φρουρός· ὅθεν ἐπὶ τέλει ἡ γνῶσις παραδίδοται τοῖς εἰς τοῦτο ἐπιτηδείοις καὶ ἐγκρίτοις διὰ τὸ πλείονος παρασκευῆς καὶ προγυμνασίας δεῖσθαι καὶ πρὸς τὸ ἀκούειν τῶν λεγομένων καὶ εἰς καταστολὴν βίου καὶ εἰς τὸ ἐπὶ πλέον τῆς κατὰ νόμον δικαιοσύνης κατ΄ ἐπίστασιν προεληλυθέναι. αὕτη πρὸς τέλος ἄγει τὸ ἀτελεύτητον καὶ τέλειον͵ προδιδάσκουσα τὴν ἐσομένην ἡμῖν κατὰ τὸν θεὸν μετὰ θεῶν δίαιταν͵ ἀπολυθέντων ἡμῶν κολάσεως καὶ τιμωρίας ἁπάσης͵ ἃς ἐκ τῶν ἁμαρτημάτων εἰς παιδείαν ὑπομένομεν σωτήριον· μεθ΄ ἣν ἀπολύτρωσιν τὸ γέρας καὶ αἱ τιμαὶ τελειωθεῖσιν ἀποδίδονται͵ πεπαυμένοις μὲν τῆς καθάρσεως͵ πεπαυμένοις δὲ καὶ λειτουργίας τῆς ἄλλης͵ κἂν ἁγία ᾖ καὶ ἐν ἁγίοις· ἔπειτα καθαροὺς τῇ καρδίᾳ γενομένους κατὰ τὸ προσεχὲς τοῦ κυρίου προσμένει τῇ θεωρίᾳ τῇ ἀιδίῳ ἀποκατάστασις. καὶ θεοὶ τὴν προσηγορίαν κέκληνται͵ οἱ σύνθρονοι τῶν ἄλλων θεῶν͵ τῶν ὑπὸ τῷ σωτῆρι πρώτων τεταγμένων͵ γενησόμενοι. ταχεῖα τοίνυν εἰς κάθαρσιν ἡ γνῶσις καὶ ἐπιτήδειος εἰς τὴν ἐπὶ τὸ κρεῖττον εὐπρόσδεκτον μεταβολήν. ὅθεν καὶ ῥᾳδίως εἰς τὸ συγγενὲς τῆς ψυχῆς θεῖόν τε καὶ ἅγιον μετοικίζει καὶ διά τινος οἰκείου φωτὸς διαβιβάζει τὰς προκοπὰς τὰς μυστικὰς τὸν ἄνθρωπον͵ ἄχρις ἂν εἰς τὸν κορυφαῖον ἀποκαταστήσῃ τῆς ἀναπαύσεως τόπον͵ τὸν καθαρὸν τῇ καρδίᾳ πρόσωπον πρὸς πρόσωπον ἐπιστημονικῶς καὶ καταληπτικῶς τὸν θεὸν ἐποπτεύειν διδάξασα. ἐνταῦθα γάρ που τῆς γνωστικῆς ψυχῆς ἡ τελείωσις͵ πάσης καθάρσεώς τε καὶ λειτουργίας ὑπεκβᾶσαν σὺν τῷ κυρίῳ γίγνεσθαι͵ ὅπου ἐστὶν προσεχῶς ὑποτεταγμένη. ἡ μὲν οὖν πίστις σύντομός ἐστιν͵ ὡς εἰπεῖν͵ τῶν κατεπειγόντων γνῶσις͵ ἡ γνῶσις δὲ ἀπόδειξις τῶν διὰ πίστεως παρειλημμένων ἰσχυρὰ καὶ βέβαιος͵ διὰ τῆς κυριακῆς διδασκαλίας ἐποικοδομουμένη τῇ πίστει εἰς τὸ ἀμετάπτωτον καὶ μετ΄ ἐπιστήμης καταληπτὸν παραπέμπουσα. καί μοι δοκεῖ πρώτη τις εἶναι μεταβολὴ σωτήριος ἡ ἐξ ἐθνῶν εἰς πίστιν͵ ὡς προεῖπον͵ δευτέρα δὲ ἡ ἐκ πίστεως εἰς γνῶσιν· ἣ δέ͵ εἰς ἀγάπην περαιουμένη͵ ἐνθένδε ἤδη φίλον φίλῳ τὸ γιγνῶσκον τῷ γιγνωσκομένῳ παρίστησιν. καὶ τάχα ὁ τοιοῦτος ἐνθένδε ἤδη προλαβὼν ἔχει τὸ ἰσάγγελος εἶναι. μετὰ γοῦν τὴν ἐν σαρκὶ τελευταίαν ὑπεροχὴν ἀεὶ κατὰ τὸ προσῆκον ἐπὶ τὸ κρεῖττον μεταβάλλων͵ εἰς τὴν πατρῴαν αὐλὴν ἐπὶ τὴν κυριακὴν ὄντως διὰ τῆς ἁγίας ἑβδομάδος ἐπείγεται μονήν͵ ἐσόμενος͵ ὡς εἰπεῖν͵ φῶς ἑστὸς καὶ μένον ἀιδίως͵ πάντῃ πάντως ἄτρεπτον.

Εορτή της Μεταμορφώσεως (6 Αυγούστου)

Ματθ. 17, 1-9


Το γεγονός της Μεταμορφώσεως του Χριστού, που εορτάζουμε σήμερα, αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα σημεία που είδαν οι μαθητές Του, λίγο πριν το Πάθος και την Ανάστασή Του. Και πάλι, δεν ήταν μάρτυρες αυτού του θαύματος όλοι οι μαθητές, αλλά ο Πέτρος, ο Ιάκωβος και ο Ιωάννης, τους οποίους πήρε μαζί Του ο Ιησούς και ανέβηκαν σε ένα όρος υψηλό. Εκεί, μπροστά στα μάτια τους μεταμορφώθηκε, και το πρόσωπό Του έλαμψε σαν τον ήλιο και τα ρούχα Του έγιναν λευκά σαν το φως. Τότε είδαν τον Μωυσή και τον Ηλία, τους προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης, να συνομιλούν με το Χριστό, και ο Πέτρος είπε: “Κύριε, είναι καλό να μείνουμε εδώ. Κι ας κάνουμε, αν θέλεις, εδώ τρεις σκηνές, μία για σένα, μία για τον Μωυσή και μία για τον Ηλία”. Πριν ακόμα τελειώσει τα λόγια του, ένα φωτεινό σύννεφο ήλθε από πάνω τους και από μέσα του ακούστηκε μια φωνή που έλεγε: “Αυτός είναι ο Υιός μου ο αγαπητός, στον οποίο ευαρεστούμαι. Αυτόν να ακούτε”. Με το άκουσμα αυτό, έντρομοι οι μαθητές έπεσαν με το πρόσωπο στη γη. Και ο Ιησούς, αφού τους πλησίασε, τους άγγιξε και είπε: “σηκωθείτε, μη φοβάστε”. Όταν σήκωσαν τα μάτια τους δεν είδαν τίποτα, παρά μόνο τον Ιησού. Και καθώς κατέβαιναν το βουνό, τους διέταξε ο Χριστός να μη πουν σε κανένα το όραμα, μέχρις ότου ο Υιός του ανθρώπου να αναστηθεί.

Κυριακή Ι' Ματθαίου

η πίστη, η προσευχή και η νηστεία

Ματθ. 17, 14-23

Ένα ακόμα θαύμα του Χριστού μας περιγράφει σήμερα ο Ευαγγελιστής Ματθαίος, το οποίο υπογραμμίζει, πέρα από τη σημασία της πίστεως, και την αξία της προσευχής και της ασκήσεως για την πνευματική μας ζωή. Πλησίασε, μας λέει η σημερινή περικοπή, ένας άνθρωπος τον Ιησού, και γονατιστός Τον παρακαλούσε να λυπηθεί και να σώσει το παιδί του, το οποίο σεληνιάζονταν και ταλαιπωρούνταν πολύ, γιατί συχνά φορές έριχνε τον εαυτό του στη φωτιά ή στο νερό. Απελπισμένος, απευθύνθηκε στους μαθητές του Χριστού, αλλά εκείνοι δεν μπόρεσαν να θεραπεύσουν το παιδί, οπότε κατέφυγε στον ίδιο τον Κύριο. Τότε ο Ιησούς είπε: “ Ω γενεά άπιστη και διεφθαρμένη, μέχρι πότε θα είμαι μαζί σας; έως πότε θα σας ανέχομαι; φέρτε μου το παιδί εδώ”. Και με ένα Του λόγο έδιωξε το δαιμόνιο και από εκείνη τη στιγμή το παιδί θεραπεύτηκε. Όταν οι μαθητές ιδιαιτέρως Τον ρώτησαν για ποιο λόγο δεν μπόρεσαν οι ίδιοι να διώξουν το δαιμόνιο, ο Χριστός τους απάντησε: “Εξαιτίας της απιστίας σας. Αλήθεια σας λέω, ότι εάν έχετε πίστη σαν το σπόρο του σιναπιού, θα πείτε σε αυτό το βουνό «μετατοπίσου από εκεί» και αυτό θα μετατοπιστεί, και τίποτα δεν θα σας είναι αδύνατο. Αυτό δε το γένος δεν βγαίνει παρά μόνο με προσευχή και νηστεία”.

Κυριακή Θ' Ματθαίου

Ματθ. 14, 22-34

Τα Ευαγγελικά αναγνώσματα που ακούμε τις Κυριακές του καλοκαιριού, από την Κυριακή των Αγίων Πάντων μέχρι και τα μέσα Σεπτεμβρίου, προέρχονται από το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο και μας διηγούνται διάφορα θαύματα που τέλεσε ο Χριστός κατά την επίγεια παρουσία Του. Έχει ορίσει έτσι η αγία μας Εκκλησία, με σκοπό να μας διδάξει δύο μεγάλες αλήθειες: ότι ο Ιησούς Χριστός είναι όντως ο Υιός του Θεού, και ως Θεός έχει τη δύναμη όχι μόνο να επιτελεί θαύματα αλλά και να μας σώσει από τα δεσμά του θανάτου, και επίσης ότι η πίστη αποτελεί το απαραίτητο στοιχείο για τη ζωή του κάθε χριστιανού, προκειμένου να τελεστεί και αυτό το ελάχιστο -για τα μάτια μερικών- θαύμα της σωτηρίας μας.

Κυριακή των Αγίων Πατέρων



Ματθ. 5, 14-19

Τῶν Ἀποστόλων τὸ κήρυγμα, καὶ τῶν Πατέρων τὰ δόγματα, τῇ Ἐκκλησίᾳ μίαν τὴν πίστιν ἐκράτυνεν· ἣ καὶ χιτῶνα φοροῦσα τῆς ἀληθείας, τὸν ὑφαντὸν ἐκ τῆς ἄνω θεολογίας, ὀρθοτομεῖ καὶ δοξάζει, τῆς εὐσεβείας τὸ μέγα Μυστήριον.



Τιμά σήμερα και εορτάζει η αγία μας Εκκλησία τη μνήμη των Αγίων εξακοσίων τριάντα Πατέρων της Τέταρτης Οικουμενικής Συνόδου, που συνεκλήθη το 451 στη Χαλκηδόνα και κατεδίκασε την αίρεση του Μονοφυσιτισμού, που αναγνώριζε στο πρόσωπο του Χριστού, μετά την ένωση της Θείας με την Ανθρώπινη φύση, μόνο την Θεία φύση. Οι Άγιοι Πατέρες, παραμένοντας πιστοί στις Αποστολικές Παραδόσεις και στους πριν από αυτούς Πατέρες της Εκκλησίας, αντέκρουσαν αυτή την πλάνη και ομολόγησαν την αυθεντική πίστη της Εκκλησίας και της Αγίας Γραφής: ότι δηλαδή ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός είναι τέλειος Θεός και τέλειος άνθρωπος, και ότι οι δύο φύσεις δεν συγχέονται, δεν έχουν υποστεί αλλοίωση, δεν διαιρούνται και δεν χωρίζονται, τόσο κατά την Ενανθρώπηση όσο και μετά από αυτή, αλλά διατηρεί η καθεμιά τα δικά της ιδιαίτερα γνωρίσματα και ιδιότητες, και συμμετέχουν και οι δύο στο έργο της σωτηρίας του κόσμου.

Ο ΛΥΚΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΑΡΝΙ. Η ρητορική της κατάχρησης

Αυτό που με στεναχωρεί ιδιαίτερα, παρακολουθώντας τις “συζητήσεις” που διεξάγονται στο χώρο της Εκκλησίας -όπου αναμφίβολα υπάρχουν διαφορετικές προσωπικές τοποθετήσεις πάνω σε διάφορα και συχνά φλέγοντα ζητήματα-, είναι: α) η μανιχαϊστική τάση που επικρατεί, με συνεπακόλουθο τις ακραίες τοποθετήσεις, β) η “επίκληση” άκριτων επιχειρημάτων προκειμένου να τεθούν ταμπέλες εκατέρωθεν, γ) η απουσία ουσιαστικού επί της ουσίας διαλόγου και δ) η αδιαφορία και απαξία προς τη γνώμη και τα επιχειρήματα των “΄άλλων”, φαινόμενα που συχνά παρατηρούνται, εκτός κάποιων εξαιρέσεων.
Μέσα σε τούτο το σκηνικό, μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση το περιεχόμενο μιας διάλεξης με τον ανωτέρω τίτλο, την οποία έδωσε ο Umberto Eco στο Πανεπιστήμιο της Μπολόνια το 2004. Παραλείποντας τα σχόλιά του που αφορούν στις γεωπολιτικές ερμηνείες του μύθου που αναλύει ο Ιταλός φιλόσοφος, παραθέτω κάποια σημεία, ως αφορμή για προβληματισμό και αυτοκριτική. Για όσους πάλι σπεύσουν να ερμηνεύσουν την συγκεκριμένη ανάρτηση με διαφορετικό πρίσμα, θα υπενθυμίσω το “έκαστος των ανθρώπων δύο πήρας έχει” του Αισώπου...

Κυριακή Ζ' Ματθαίου

Ματθ. 9, 27 - 35             


Τη σημασία της πίστεως στη ζωή μας έρχεται να μας τονίσει ακόμα μία φορά η αγία μας Εκκλησία, μέσα από την περικοπή του κατά Ματθαίον Ευαγγελίου, την οποία ακούσαμε κατά τη σημερινή Θεία Λειτουργία. Ακολούθησαν τον Ιησού στο δρόμο δύο τυφλοί, μας διηγείται ο ευαγγελιστής, φωνάζοντας “ελέησέ μας, υιέ του Δαβίδ”. Και μόλις έφτασαν στο σπίτι, τους ρωτά: “Πιστεύετε ότι έχω τη δύναμη να κάνω αυτό που ζητάτε;” -”Ναί, Κύριε”, του απαντούν, κι Εκείνος άγγιξε τα μάτια τους λέγοντας “ας γίνει σύμφωνα με την πίστη σας”. Αμέσως οι τυφλοί θεραπεύτηκαν, και ο Κύριος τους συνέστησε με αυστηρό τόνο κανείς να μη μάθει για το θαύμα αυτό. Εκείνοι όμως, Τον εξυμνούσαν σε όλη την περιοχή. Στη συνέχεια, έφεραν στον Ιησού έναν άνθρωπο βουβό και δαιμονισμένο. Και μόλις ο Κύριος έδιωξε το δαιμόνιο, αμέσως μίλησε ο άνθρωπος εκείνος, ενώ ο κόσμος θαύμαζε και έλεγε: “τέτοια θαύματα ουδέποτε έγιναν στο Ισραήλ”. Οι Φαρισαίοι πάλι έλεγαν ότι βγάζει τα δαιμόνια στο όνομα του άρχοντα των δαιμονίων. Ωστόσο ο Χριστός, συνέχισε να περιοδεύει στις πόλεις και τα χωριά, κηρύσσοντας το ευαγγέλιο της Βασιλείας του Θεού, και θεραπεύοντας κάθε ασθένεια του λαού.

Κυριακή ΣΤ' Ματθαίου

Ματθ. 9, 1-8


Ένα ακόμα θαύμα του Χριστού μάς περιγράφει σήμερα ο ευαγγελιστής Ματθαίος, το οποίο αποτελεί συνέχεια της διήγησης της περασμένης Κυριακής, όπου είχε θεραπεύσει τους δύο δαιμονισμένους στη χώρα των Γαδαρηνών, και οι κάτοικοι της πόλης εκείνης αντί να Τον υποδεχτούν Τον παρεκάλεσαν να φύγει. Μπήκε ο Κύριος πάλι στο πλοίο και επέστρεψε στη Γαλιλαία. Εκεί του έφεραν έναν παράλυτο, κατάκοιτο στο κρεβάτι, και καθώς είδε ο Ιησούς την πίστη των ανθρώπων, λέει στον παράλυτο “έχε θάρρος, παιδί μου, οι αμαρτίες σου έχουν συγχωρεθεί”. Κάποιοι από τους γραμματείς σκέφτηκαν ότι ο Χριστός βλασφημεί και ο Κύριος, γνωρίζοντας τις σκέψεις τους, ρωτά “γιατί έχετε πονηρούς λογισμούς μέσα σας; τί είναι άραγε ευκολότερο να πει κανείς, συγχωρούνται οι αμαρτίες σου, ή σήκω και περπάτα; για να δείτε όμως ότι ο υιός του ανθρώπου έχει εξουσία να συγχωρεί στη γη αμαρτίες”, λέει στον παράλυτο: “σήκω, και πάρε το κρεβάτι σου και πήγαινε στο σπίτι σου”. Έτσι κι έγινε: σηκώθηκε ο ασθενής και επέστρεψε στο σπίτι του, ενώ ο κόσμος που είδε το θαύμα κυριευμένος από δέος δόξαζε τον Θεό, που δίνει τόσο μεγάλη εξουσία στους ανθρώπους.

Κυριακή Ε' Ματθαίου

Ματθ. 8, 28 - 9,1


Το περιστατικό της θεραπείας δύο δαιμονισμένων μας διηγείται σήμερα ο ευαγγελιστής Ματθαίος, οι οποίοι κατοικούσαν σε μνήματα, έξω από την πόλη των Γαδαρηνών, και αποτελούσαν κίνδυνο για τους διερχόμενους ταξιδιώτες. Μόλις είδαν τον Χριστό, φώναξαν: “Τί έχεις μαζί μας, Ιησού, Υιέ του Θεού; ήρθες εδώ πρόωρα για να μας βασανίσεις;”. Ήταν τα δαιμόνια που μιλούσαν, και παρακαλούσαν τον Χριστό, αν τα διώξει, να τους επιτρέψει να πάνε στο κοπάδι των χοίρων που έβοσκε εκεί κοντά. “Πηγαίνετε”, τους λέει ο Ιησούς, και αμέσως άφησαν τους ανθρώπους και πήγαν στους χοίρους, και ολόκληρο το κοπάδι έπεσε στη θάλασσα και αφανίστηκε στα νερά. Τότε οι βοσκοί των χοίρων γύρισαν στην πόλη και διηγήθηκαν όσα είχαν συμβεί. Και σύσσωμος ο λαός βγήκε από την πόλη όχι για να υποδεχτεί τον Χριστό, αλλά για να Τον παρακαλέσει να φύγει από τα σύνορά τους, όπως και έγινε.

Ο ναός του Θεού, οι έμποροι και το σπήλαιο ληστών

Ωριγένους, Ερμηνεία εις το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο


Καὶ εἰσῆλθεν ὁ Ἰησοῦς εἰς τὸ ἱερὸν τοῦ θεοῦ καὶ ἐξέβαλε πάντας τοὺς πωλοῦντας καὶ ἀγοράζοντας ἐν τῷ ἱερῷ καὶ τὰ ἑξῆς (Ματθ. 21, 12-13) .
Τὰ δὲ κατὰ τὸν τόπον καὶ οἱ λοιποὶ τρεῖς εὐαγγελισταὶ ἐξέθεντο͵ ὧν τὴν πρὸς ἀλλήλους διαφορὰν οὐ τοῦ προκειμένου καιροῦ ἐστι διηγήσασθαι· ἀρκέσει γὰρ τὸ ἐν τῷ ἐξεταζομένῳ εὐαγγελίῳ κατὰ τὸ δυνατὸν ἡμῖν σαφηνίσαι. τῶν τεσσάρων δὲ εὐαγγελιστῶν ἀναγραψάντων τὰ κατὰ τὸν τόπον͵ πλείονα κατὰ τὸ δυνατὸν ἡμῖν ἐξήτασται ὑπαγορεύουσιν εἰς τὸ κατὰ Ἰωάννην καὶ ὡς οἷόν τε ἦν σαφηνίζουσι τὸ καὶ εὗρεν ἐν τῷ ἱερῷ τοὺς πωλοῦντας βόας καὶ πρόβατα καὶ περιστερὰς καὶ τὰ ἑξῆς. ἔνθα κατεσκευάζομεν οὐκ ἐλάττονα τῶν παραδόξων δυνάμεων εἶναι τοῦ Ἰησοῦ καὶ τὴν προκειμένην ὅτι τέκτονος μὲν νομιζόμενος εἶναι υἱὸς τοσαύτῃ παρρησίᾳ καὶ ἐξουσίᾳ ἐχρήσατο͵ ἐκβάλλων ἐν πανηγύρει ἀπὸ τοῦ ἱεροῦ τοὺς ἀναγεγραμμένους͵ ὁποίᾳ οὐδ΄ ὁ τοῦ ἔθνους ἡγούμενος χρώμενος εὐχερῶς ἂν ἤνυσε τοῦθ΄ ὅπερ Ἰησοῦς πεποίηκε. καὶ ἐτροπολογήσαμέν γε δουλεύσαντες τῇ λέξει͵ ὡς ἐχωροῦμεν͵ τὸ Ἰωάννου βούλημα.

Κυριακή Δ' Ματθαίου

Ματθ. 8, 5-13


Την ιδιαίτερη σημασία που έχει η προσωπική μας πίστη, όταν επικαλούμαστε τον Θεό, μας τονίζει η σημερινή περικοπή από το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο, και αποτελεί την έμπρακτη απόδειξη σε όσα μας δίδαξε ο Κύριος κατά την περασμένη Κυριακή, όταν μας κάλεσε να θέσουμε ως προτεραιότητα του βίου μας όχι τα βιοτικά, αλλά την Βασιλεία του Θεού.
Καθώς έμπαινε ο Χριστός στην Καπερναούμ, Τον πλησίασε ένας εκατόνταρχος, λέγοντάς Του ότι ο δούλος του ήταν παράλυτος και ταλαιπωρούνταν άσχημα. -Έρχομαι, να τον θεραπεύσω, του απαντά ο Ιησούς, κι εκείνος αποκρίνεται: “Κύριε, δεν είμαι άξιος για να έρθεις στο σπίτι μου. Πες μονάχα ένα λόγο, και θα θεραπευτεί. Γιατί κι εγώ είμαι άνθρωπος που έχω εξουσία, κι έχω από κάτω μου στρατιώτες, και λέω στον ένα πήγαινε, και πηγαίνει, και στον άλλο έλα, κι έρχεται, και στον δούλο μου κάνε αυτό, και το κάνει”. Θαύμασε ο Ιησούς την πίστη του εκατόνταρχου, και είπε “αληθινά, τόση πίστη δεν βρήκα σε κανένα Ισραηλίτη. Και σας λέω ότι στη Βασιλεία των Ουρανών πολλοί από την ανατολή και από τη δύση θα έρθουν και θα καθίσουν δίπλα στον Αβραάμ και Ισαάκ και Ιακώβ, ενώ οι υιοί της Βασιλείας θα εξοριστούν στο αιώνιο σκοτάδι, όπου θα είναι ο θρήνος και ο τρόμος”. Στράφηκε τέλος στον εκατόνταρχο και του είπε: “πήγαινε, ας γίνει όπως πίστεψες”. Και την ίδια στιγμή ο υπηρέτης του εκατόνταρχου θεραπεύτηκε.

Κυριακή Γ' Ματθαίου


Ματθ. 6, 22-33

 Την περασμένη Κυριακή είδαμε ότι ο Χριστός περιμένει από όλους μας να Τον ακολουθήσουμε, εγκαταλείποντας ει δυνατόν τα πάντα, ακόμα και τους ίδιους μας τους συγγενείς, αν είναι απαραίτητο. Και ίσως κανείς αναρωτηθεί “μα πώς θα ζήσουμε, αν αφήσουμε τα πάντα;” την απάντηση μας τη δίνει σήμερα ο ίδιος ο Κύριός μας, μέσα από το απόσπασμα της επί του Όρους Ομιλίας Του που μας μεταφέρει ο ευαγγελιστής Ματθαίος. Τα μάτια του ανθρώπου, μας λέει, είναι ο λύχνος δηλαδή το φως του σώματός του. Επομένως, αν τα μάτια του είναι φωτεινά, όλο το σώμα του είναι φωτεινό. Αντίθετα, αν τα μάτια είναι σκοτεινά, όλο το σώμα είναι σκοτεινό. Αληθινά, αναρωτιέται, αν το φως του σώματός μας είναι σκοτάδι, τότε το σκοτάδι πώς μοιάζει; Με τα λόγια αυτά θέλει να μας τονίσει ότι αν όντως ενδιαφερόμαστε να φωτίσουμε την ύπαρξη και τη ζωή μας, θα πρέπει να αφήσουμε πίσω οτιδήποτε αντιστρατεύεται στο θέλημα του Θεού, ότι οφείλουμε να μεριμνήσουμε για τον πνευματικό μας κόσμο και να μη φορτώνουμε τη ζωή μας με μέριμνες περιττές και ανούσιες. Και για να το καταστήσει πιο σαφές, συνεχίζει λέγοντας ότι δεν μπορεί να δουλεύει κανείς σε δύο κυρίους, στον Θεό και στον μαμμωνά. Ή τον ένα θα αγαπήσει και τον άλλο θα μισήσει, ή θα υπακούσει στις επιταγές του ενός και θα καταφρονήσει τον άλλο.

«Ο ρόλος του Εκκλησιαστικού Ραδιοφώνου στην κοινωνία των ΜΜΕ»

(Εισήγηση του Αρχιμ. Χερουβείμ Βελέτζα στη σύναξη στελεχών και παραγωγών του Ραδιοφωνικού Σταθμού της Ιεράς Μητροπόλεως Κερκύρας, Παξών και Διαποντίβν Νήσων, την 28η Σεπτεμβρίου 2003)


Σεβασμιώτατε,
σεβαστοί πατέρες, 
αγαπητοί εν Χριστώ αδελφοί,
σας καλωσορίζω κι εγώ με τη σειρά μου σε τούτη την πρώτη συνάντηση όλων των συνεργατών του Ραδιοφώνου της τοπικής μας Εκκλησίας, γεγονός που πολλοί το επιθυμούσαν και το είχαν εκφράσει από καιρό. Ίσως να αργήσαμε λίγο, μεσολάβησε άλλωστε και το καλοκαίρι, όμως τώρα, εν όψει της νέας ιεραποστολικής αλλά και ραδιοφωνικής περιόδου, είναι θα λέγαμε η κατάλληλη στιγμή να θυμηθούμε και να επισημάνουμε κάποια πράγματα, ώστε ο σκοπός για τον οποίο βγάζουμε τη φωνή της Εκκλησίας στον αέρα να πραγματοποιείται και να καρποφορεί. Αυτό ακριβώς είναι και το θέμα το οποίο θα μας απασχολήσει στη συνέχεια: «ο ρόλος του εκκλησιαστικού ραδιοφώνου στην κοινωνία των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης».

Κυριακή Β' Ματθαίου


Ματθ. 4, 18-23

 Είδαμε την περασμένη Κυριακή ότι έχει μεγάλη σημασία για την πνευματική μας ζωή να προτάσσουμε τον Χριστό ακόμα και από τους γονείς και τους συγγενείς μας και να Τον ομολογούμε ενώπιον των ανθρώπων. Ένα τέτοιο παράδειγμα αφοσίωσης αποτελεί και η σημερινή ευαγγελική περικοπή, κατά την οποία ο Ευαγγελιστής Ματθαίος μας περιγράφει την κλήση των πρώτων Αποστόλων. Περπατούσε, μας λέει, ο Ιησούς στην άκρη της λίμνης της Γαλιλαίας και είδε δύο αδελφούς, τον Σίμωνα Πέτρο και τον Ανδρέα, οι οποίοι, μιας που ήταν ψαράδες, έριχναν το δίχτυ στη θάλασσα. “Ακολουθήστε με, και θα σας κάνω αλιείς ανθρώπων” τους λέει, κι εκείνοι, δίχως δεύτερη σκέψη, παράτησαν τα δίχτυα μέσα στο νερό, και Τον ακολούθησαν. Πιο κάτω βλέπει άλλους δύο αδελφούς, τον Ιάκωβο και τον Ιωάννη, μέσα στη βάρκα μαζί με τον πατέρα τους Ζεβεδαίο, να ετοιμάζουν κι εκείνοι τα δίχτυα. Στο κάλεσμά Του, άφησαν αμέσως το πλεούμενο και τον πατέρα τους, και ακολούθησαν τον Ιησού, ο οποίος περιόδευε σε ολόκληρη την Γαλιλαία διδάσκοντας το Ευαγγέλιο της βασιλείας του Θεού και θεραπεύοντας κάθε είδους ασθένεια.

Κυριακή Α' Ματθαίου [των Αγίων Πάντων]

Ματθ. 10: 32-33, 37-38, 19: 27-30


 Γιορτάζει η αγία μας Εκκλησία και πανηγυρίζει σήμερα τους Άγιους Πάντες, όλους δηλαδή εκείνους τους συνανθρώπους μας που όχι μόνο πίστεψαν στο κήρυγμα του Χριστού, αλλά με τη ζωή τους έκαναν πράξη τις αλήθειες του Ευαγγελίου και με το παράδειγμά τους ενισχύουν και προτρέπουν όλους εμάς να συνεχίσουμε τον καλό αγώνα της πίστεως. Είναι οι αδελφοί μας οι γνωστοί και οι αφανείς, είναι οι προστάτες μας, εκείνοι που πρεσβεύουν στον Κύριο και για τη δική μας σωτηρία και θαυματουργούν όταν τους επικαλούμαστε με πίστη, είναι τα ζωντανά βιβλία της πίστεως, τα παραδείγματά μας και η απόδειξη ότι ο αγώνας μας και εφικτός είναι και δεν είναι άσκοπος αλλά το αντίθετο, σωτήριος και ζωοποιός.

Κυριακή της Πεντηκοστής

Ιω. 7, 37-52


 Πεντηκοστή σήμερα, πλήρωμα και επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος στους αγίους Αποστόλους αλλά και σε ολόκληρη την Εκκλησία, εκπλήρωση της υποσχέσεως του Κυρίου μας Ιησού Χριστού ότι δεν θα εγκαταλείψει με την Ανάληψή Του τον κόσμο, αλλά θα στείλει τον Παράκλητο, για να κατευθύνει όλους μας και να συγκροτεί, με την ενοποιητική του δύναμη, ολόκληρο το σώμα της Εκκλησίας. Η περικοπή που διαβάζουμε κατά τη σημερινή Θεία Λειτουργία είναι χαρακτηριστική και μας μεταφέρει τόσο τα λόγια του Χριστού, όσο και τις αντιδράσεις των φαρισαίων, προσφέροντας σε όλους εμάς σήμερα το έναυσμα για να κάνουμε κάποιες σημαντικές σκέψεις.

Η σημασία των Οικουμενικών Συνόδων στο σύγχρονο κόσμο

Αρχιμ. Χερουβείμ Βελέτζας

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΩΝ ΣΥΝΟΔΩΝ ΣΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΚΟΣΜΟ
(Ομιλία που πραγματοποιήθηκε την 16η Μαΐου 2010, Κυριακή των Αγίων Πατέρων της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου, στο πνευματικό κέντρο του Ι. Ν. Αγ. Θωμά Αμπελοκήπων)


Η σημερινή Κυριακή, αγαπητοί εν Χριστώ αδελφοί, είναι αφιερωμένη στην μνήμη των αγίων 318 Πατέρων της Α' Οικουμενικής Συνόδου. Και δεν επέλεξε τυχαία η αγία μας Εκκλησία να τιμά και να εορτάζει τους θεοφόρους Πατέρες μία Κυριακή πριν την Πεντηκοστή, κατά την οποία έστειλε ο Χριστός στους αγίους Αποστόλους το Άγιο Πνεύμα, όπως τους είχε υποσχεθεί, όταν έλεγε ότι “ εάν με αγαπάτε, θα τηρείτε τις εντολές μου, κι εγώ θα ζητήσω από τον Πατέρα και θα σας δώσει άλλον Παράκλητο, ο οποίος θα είναι μαζί σας παντοτινά, το Πνεύμα της αληθείας το οποίο ο κόσμος δεν μπορεί να λάβει, γιατί δεν το βλέπει ούτε το γνωρίζει. Εσείς όμως το γνωρίζετε, γιατί ήδη βρίσκεται ανάμεσά σας και θα είναι μέσα σας” (Ιω. 14, 15-17). Με τον σημερινό δηλαδή εορτασμό υπενθυμίζεται σε όλους μας ότι αφ' ενός μεν η Εκκλησία αποτελεί καρπό της επενέργειας του Αγίου Πνεύματος στον κόσμο, το οποίο συνέχει και ενοποιεί τους πιστούς σε ένα σώμα, στο σώμα του ίδιου του Χριστού, γι αυτό και συχνά μιλάμε για “το Μυστήριον της Εκκλησίας”. Και αφ' ετέρου ότι η διδασκαλία της Εκκλησίας μας, όπως εκφράστηκε και οριοθετήθηκε από τους μεγάλους Πατέρες της Εκκλησίας και κυρίως από τις Οικουμενικές Συνόδους, αποτελεί καρπό του φωτισμού του Αγίου Πνεύματος, και έκφραση του βιώματος της Εκκλησίας ως σώματος του Χριστού.

Εν τούτω νίκα

Τιμά και εορτάζει η Αγία μας Εκκλησία στις 21 Μαΐου την μνήμη του Αγίου Κωνσταντίνου, που η ιστορία του απέδωσε και τον τίτλο του Μεγάλου. Δεν θα σταθούμε στην ζωή και το όντως μεγάλο έργο του για τον χριστιανισμό. Θα επικεντρώσουμε την προσοχή μας σε ένα γεγονός που συχνά περνά ασχολίαστο: στη νίκη του, όταν στη μάχη προέταξε ως λάβαρο τον Σταυρό. Πολλοί βέβαια ίσως θεωρήσουν υπερβολή την διήγηση για το όραμα που είδε ο Μέγας Κωνσταντίνος: έναν σταυρό και την επιγραφή «Εν τούτω νίκα». Δεν γνωρίζουν όμως τους λόγους για τους οποίους έγινε αυτό το θαύμα και την σημασία που είχε στον τότε κόσμο.

Κυριακή των Αγ. Πατέρων της Α' Οικουμενικής Συνόδου

Ιω. 17, 1-13


Κατά τη σημερινή Κυριακή έχει ορίσει η Εκκλησία μας να εορτάζουμε και να τιμούμε την μνήμη των αγίων 318 Πατέρων της Α' Οικουμενικής Συνόδου, που συνήλθε στη Νίκαια της Βιθυνίας το 325 μ.χ., καταδίκασε την αίρεση του Αρειανισμού και θέσπισε το Σύμβολο της Πίστεως, κοινό για όλους τους χριστιανούς, το οποίο περιέχει συνοπτικά τα κύρια σημεία της ορθής Πίστεως. Ο σημερινός εορτασμός, μια Κυριακή πριν την Πεντηκοστή, θεσπίστηκε για να τονιστεί η θεότητα του προσώπου του Χριστού και η μεγάη σημασία αυτής της αλήθειας για ολόκληρη την Εκκλησία.

Κυριακή του Τυφλού

Ιω. 9, 1-38


Συνάντησαν στο δρόμο, ο Ιησούς και οι μαθητές Του, έναν εκ γενετής τυφλό. Και η πρώτη απορία των μαθητών ήταν “Κύριε, ποιός αμάρτησε, αυτός ή οι γονείς του, για να γεννηθεί τυφλός;”. “Ούτε αυτός, ούτε οι γονείς του”, απαντά ο Χριστός, “αλλά για να φανερωθούν τα έργα του Θεού”. Και αφού με το σάλιο Του έφτιαξε πηλό, τονίζοντας ότι Αυτός ο ίδιος είναι το φώς του κόσμου, τον έβαλε επάνω στα μάτια του τυφλού και του είπε να πάει να πλυθεί στην κολυμβήθρα του Σιλωάμ. Ο Κύριος επαναλαμβάνει μπροστά στα μάτια των μαθητών Του το έργο της Δημιουργίας, αποδεικνύοντας έμπρακτα ότι είναι ο Υιός και Λόγος του Θεού. Τόσο μεγάλο είναι το θαύμα, ώστε ακόμα και οι γείτονες του πρώην τυφλού, αδυνατούν να πιστέψουν ότι είναι το ίδιο πρόσωπο. Τον ρωτούν επανειλημμένα να τους εξηγήσει πώς, ενώ δεν είχε μάτια, τώρα έχει και βλέπει. Κι εκείνος, με απλότητα τους διηγείται το περιστατικό και με πίστη ομολογεί ότι ο Ιησούς, που τον θεράπευσε, είναι Προφήτης, δηλαδή απεσταλμένος του Θεού.

Κυριακή της Σαμαρείτιδος


Ιω. 4, 5-42

Το Ευαγγέλιο της Σαμαρείτιδος, που ακούσαμε σήμερα κατά τη Θεία Λειτουργία, είναι μεστό νοημάτων τα οποία, πέρα από το καθαυτό γεγονός της συναντήσεως του Χριστού με αυτή τη γυναίκα, έχουν βαρύτητα και σημασία για τον καθένα μας. Κουρασμένος ο Χριστός από την οδοιπορία, στέκεται έξω από μια πόλη της Σαμάρειας, δίπλα στο πηγάδι του Ιακώβ, και στέλενει τους μαθητές Του να αγοράσουν τρόφιμα. Κάποια στιγμή έρχεται μία γυναίκα να πάρει νερό, και με αφορμή το αίτημα του Ιησού να Του προσφέρει να πιει, ξεδιπλώνεται ένας καταπληκτικός διάλογος. Τρία δε σημεία είναι και τα κυριώτερα.

ΕΥΧΕΣ

Χ Ρ Ι Σ Τ Ο Σ    Α Ν Ε Σ Τ Η !


Εύχομαι ολκάρδια ο αναστάς Χριστός να χαρίζει σε όλους μας το Φως και τη Χαρά της Αναστάσεώς Του. Να μας ανασηκώσει από το σκοτάδι της φθοράς, της αμαρτίας και της απελπισίας και να μας οδηγήσει όχι απλά στην ελπίδα, αλλά στην βεβαιότητα της νίκης ενάντια στους ορατούς και αόρατους εχθρούς που μας πολεμούν, και κυρίως απέναντι στον παλαιό άνθρωπο, απέναντι στον κακό μας εαυτό.

Χρόνια Πολλά κι ευλογημένα!

π. Χερουβείμ 

Κυριακή του Παραλύτου

Ιω. 5, 1-15

Κύριε, ἄνθρωπον οὐκ ἔχω”, λέει ο Παραλυτικός της σημερινής Ευαγγελικής περικοπής, “ώστε όταν έλθει ο άγγελος και ταράξει το ύδωρ της δεξαμενής, να με βάλει μέσα και να θεραπευτώ”. Εκφράζει την αγωνία του, που επί τριάντα οκτώ έτη υπομένει την ασθένειά του και καρτερεί να ζήσει κι εκείνος το θαύμα της θεραπείας και να γευτεί την έκτακτη από τον Θεό ευεργεσία. Και ο Χριστός, με ένα Του λόγο, τον προσκαλεί να σηκωθεί, και να πάρει στους ώμους του το κρεβάτι του πόνου και να περπατήσει μέχρι το σπίτι του.

Η Εικόνα της Αναστάσεως



Αν οι εικόνες, όπως μας λέει ο Μέγας Βασίλειος, είναι η Βίβλος των αγράμματων και των απλών ανθρώπων, αλλά και εξαίρετη παρουσίαση, χρήσιμη για κάθε πιστό, των αληθειών της πίστεώς μας, τότε πολλά έχουμε να διδαχθούμε από την ατένιση της εικόνας της Αναστάσεως του Χριστού. Γιατί, αν και δεν είμαστε αγράμματοι, η εικόνα είναι ο καλύτερος τρόπος για να εννοήσουμε όσα αντιλαμβανόμαστε με το νου, την σκέψη, και την μελέτη.
Παρατηρώντας λοιπόν την εικόνα της Αναστάσεως, κυρίαρχο πρόσωπο, στο κέντρο, είναι ο Χριστός, με εμφανείς τις πληγές που του προξένησαν τα καρφιά και η λόγχη.

Κυριακή του Θωμά

Ιω. 12, 1-18

“Ἐάν μή ἴδω, οὐ μή πιστεύσω”, είναι τα λόγια με τα οποία αντιδρά ο Θωμάς, όταν μαθαίνει την είδηση της Αναστάσεως του Χριστού, και ότι το ίδιο βράδυ της Αναστάσεως ο Κύριος φανερώθηκε στους υπόλοιπους μαθητές. Εάν δεν δω με τα μάτια μου τον Ιησού, αν δεν αγγίξω τα πληγωμένα χέρια Του και την πλευρά Του, δεν πρόκειται να πιστέψω αυτό το απροσδόκητο και τόσο χαρμόσυνο γεγονός. Και μια εβδομάδα αργότερα, εμφανίζεται και πάλι ο Αναστάς Κύριος στους μαθητές Του, και αυτή τη φορά βρίσκεται ανάμεσά τους και ο “άπιστος” μαθητής. Τον καλεί ο Χριστός να ψηλαφήσει τα σημάδια από τους ήλους και από τη λόγχη, ο ίδιος όμως σπεύδει να Τον προσκυνήσει και να ομολογήσει με χαρά “ὁ Κύριός μου καί ὁ Θεός μου”.

Πασχα, Κυριου Πασχα!


«Αναστάσεως ημέρα, λαμπρυνθώμεν λαοί, Πάσχα, Κυρίου Πάσχα…» ψάλλει η Εκκλησία μας όλη την περίοδο από την Ανάσταση μέχρι και την Πεντηκοστή. Μας προτρέπει όλοι οι λαοί να λαμπρυνθούμε, διότι ανέτειλε η μεγάλη ημέρα της Αναστάσεως, το μεγάλο ορόσημο της πνευματικής ιστορίας και πορείας της ανθρωπότητας, το Πάσχα του Κυρίου!
Δεν είναι αυτό το Πάσχα ίδιο με το αρχαίο εκείνο πάσχα των εβραίων,

Μνήμη Αλώσεως


Όταν πηγαίνουμε οι Έλληνες στην Πόλη δε νιώθουμε πως επισκεπτόμαστε κάποιον ξένο τόπο, αλλά ότι επιστρέφουμε στην πατρογονική μας εστία. Τούτο το αίσθημα κορυφώνεται και συνειδητοποιείται σαν βρεθούμε στην Αγιά-Σοφιά. Γιατί αυτή η Πόλη ήταν για περίπου χίλια χρόνια το σημείο αναφοράς του Ελληνισμού και της Ορθοδοξίας. Γιατί ακόμα και σήμερα αποτελεί σύμβολο του γένους μας, ενός παρελθόντος ένδοξου που παρήγαγε πολιτισμό απαράμιλλο.

Το «συναξάρι» της Άλωσης


Ο άνθρωπος ως λογικό ον κατέχει το προνόμιο της δημιουργίας και της εξέλιξης, που βασίζεται στην χρησιμοποίηση και αξιοποίηση της πείρας όλων των προηγουμένων από αυτόν. Η γλώσσα, η γνώση, η επιστήμη, ο πολιτισμός, είναι στοιχεία που προέρχονται και καλλιεργούνται από την αλληλουχία των γενεών και των αιώνων. Όποιος αρνείται αυτή την πραγματικότητα, όποιος επιχειρεί να σπάσει τούτη την αλυσίδα που τον συνδέει με το παρελθόν, είναι καταδικασμένος να πορεύεται σε δρόμους ατέρμονες και ατελέσφορους. Αυτή η αλήθεια, αυτή η ανάγκη να θυμόμαστε και ακόμη περισσότερο να γνωρίζουμε το παρελθόν και την ιστορία μας, επιβάλλει να θυμόμαστε την Άλωση της Κωνσταντινούπολης.

Κυριακή των Βαΐων

Ιω. 12, 1-18

“Ὡσαννά, εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου, ὁ βασιλεύς τοῦ Ἰσραήλ”. Με αυτή την επευφημία υποδέχεται σήμερα ο λαός τον Χριστό, που εισέρχεται στα Ιεροσόλυμα, καθισμένος επάνω σε ένα πουλάρι όνου. Τον υποδέχονται ως θριαμβευτή και ως βασιλέα, στρώνοντας στο διάβα Του τα ενδύματά τους και κρατώντας στα χέρια τους κλαδιά από φοίνικες, το σύμβολο της νίκης. Τον υποδέχονται ως απεσταλμένο του Θεού, που φέρει την ελπίδα στον ταλαιπωρημένο λαό, και τη βεβαιότητα ότι ο Θεός δεν τους έχει εγκαταλείψει.

Κυριακή Ε' Νηστειών

Μάρκ. 10, 32-45


Με τη σημερινή περικοπή από το Ευαγγέλιο του Μάρκου, η αγία μας Εκκλησία μας εισάγει στο πνεύμα του Πάθους του Κυρίου μας. Καθώς ανέβαιναν στα Ιεροσόλυμα, ο Χριστός προετοιμάζει τους μαθητές Του για όσα θα συμβούν, για την σύλληψή Του από τους αρχιερείς και τους γραμματείς, για την καταδίκη Του και τον σταυρικό Του θάνατο, για την Ανάστασή Του την τρίτη ημέρα. Και τους τα λέει όλα αυτά ώστε να μη δειλιάσουν μπροστά στα γεγονότα που θα συμβούν, αλλά να έχουν πίστη και να κατανοήσουν το σκοπό για τον οποίο ο Υιός του Θεού προσφέρει τον εαυτό Του θυσία για τη σωτηρία του κόσμου.

Ο Τίμιος Σταυρός, σύμβολο Νίκης και Αναστάσεως

(Ομιλία που εκφωνήθηκε στον Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου Αχαρνών κατά τον Κατανυκτικό Εσπερινό της Κυριακής της Σταυροπροσκυνήσεως, 7-3-2010)

Σεβαστοί πατέρες,
αγαπητοί εν Χριστώ αδελφοί,
Τιμά και προβάλλει η Αγία μας Εκκλησία σήμερα, Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως, τον Τίμιο Σταυρό του Κυρίου μας, το σύμβολο της Πίστεώς μας, το σύμβολο του Πάθους του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, το σύμβολο της νίκης κατά του θανάτου, “τό σημεῖον του Υιού του ανθρώπου” (Ματθ. 24, 30), όπως το αποκάλεσε ο ίδιος ο Χριστός. Η επιλογή αυτή δεν είναι τυχαία· βρισκόμαστε στο μέσον της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής, της πλέον εντατικής περιόδου ασκήσεως, νηστείας και προσευχής, την κατ' εξοχήν περίοδο πνευματικού αγώνα για κάθε πιστό χριστιανό. Και είναι φυσικό, εξαιτίας της ασθενικής φύσεώς μας αλλά και εξαιτίας των πειρασμών που δριμύτεροι τούτη την περίοδο στρέφονται εναντίον μας, κάποιες στιγμές να αισθανόμαστε κουρασμένοι από τον αγώνα που διεξάγουμε, ή κάποιες άλλες να νιώθουμε απογοητευμένοι από την μικρή πνευματική πρόοδο που κάνουμε, παρά τις μεγάλες μας προσπάθειες. Γι αυτό σήμερα, η Αγία μας Εκκλησία προβάλλει τον Σταυρό, ώστε να μην υποκύψουμε σε αυτού του είδους τον πειρασμό και να μην εγκαταλείψουμε τον πνευματικό μας αγώνα, αλλά να τον συνεχίσουμε με αμείωτη ένταση.

Κυριακή Δ' Νηστειών

Μάρκ. 9, 17-31 

Τη δύναμη της πίστεως, της προσευχής και της νηστείας μας διδάσκει σήμερα ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, μέσα από τη θεραπεία του δαιμονιζόμενου παιδιού που μας διηγείται ο Ευαγγελιστής Μάρκος. Του παιδιού που από μικρό το είχε καταλάβει το πονηρό πνεύμα και συχνά απειλούσε ακόμα και την σωματική του ακεραιότητα, μιας που ο μισόκαλος διάβολος δεν αρκούνταν μόνο στη ζημιά που έκανε στην ψυχή του, αλλά το ωθούσε πότε στη φωτιά και πότε στο νερό, για να το φονεύσει. Ο πατέρας του απευθύνθηκε στους μαθητές του Χριστού, αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Και ο Κύριος, αφού προηγουμένως στηλίτευσε την απιστία των μαθητών Του, λέει στον πατέρα του παιδιού “αν μπορείς να πιστέψεις, όλα είναι δυνατά για εκείνον που πιστεύει”. Κι εκείνος απαντά “πιστεύω, Κύριε, βοήθησέ με στην απιστία μου”. Τότε ο Ιησούς έδιωξε το ακάθαρτο πνεύμα από το παιδί, και αργότερα, στην ερώτηση των μαθητών Του για τη δική τους αδυναμία, απάντησε ότι “τούτο το γένος δεν μπορεί με τίποτε άλλο να εκδιωχθεί, παρά μόνο με προσευχή και με νηστεία”.

Μνήμη Αγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων (9 Μαρτίου)

Ολιγοπιστίες 



9 Μαρτίου 320 μ.Χ.. Λίμνη Σεβαστείας της Αρμενίας. Μέσα στα παγωμένα νερά, γυμνοί ανάμεσα στους επιπλέοντες πάγους, σαράντα γενναίοι αθλητές της Πίστεως υπομένουν με καρτερικότητα το φρικτό μαρτύριο, συνέπεια της αφοσίωσής τους στον Επουράνιο Βασιλέα.

Κυριακή Γ΄ Νηστειών [Σταυροπροσκυνήσεως]

Μάρκ. 8, 34 – 9, 1 


Βρισκόμαστε στο μέσον της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, και η Αγία μας Εκκλησία προβάλλει σήμερα τον Σταυρό του Χριστού, για να μας δώσει θάρρος και δύναμη στη συνέχιση του δύσκολου πνευματικού μας αγώνα. «Καθάπερ γὰρ πάλαι ἐν τῇ ἐρήμῳ τὸν χαλκοῦν ὄφιν οἱ δηχθέντες προσβλέποντες ἐῤῥύοντο θανάτου· οὕτω δὴ καὶ νῦν οἱ τὸ τῆς νηστείας μεσοπορήσαντες στάδιον͵ τούτῳ προσψαύοντες͵ τὸν νοητὸν ὄφιν νεκρὸν δεικνύουσι͵ καὶ αὐτοὶ ἀθανατίζονται͵ καὶ κοινωνοὶ τῶν παθημάτων τοῦ Χριστοῦ διὰ τῆς ἐγκρατείας δεικνύμενοι͵ κοινωνοὶ καὶ τῆς ἀναστάσεως αὐτοῦ ἀναδείκνυνται», θά μᾶς πεῖ ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος ( Εἰς τὴν προσκύνησιν τοῦ τιμίου καὶ ζωοποιοῦ σταυροῦ͵ τῇ μέσῃ ἑβδομάδι τῶν νηστειῶν, PG 52, 836). Δηλαδή, όπως παλαιά στην έρημο όσοι πλήττονταν από τα φίδια και ενατένιζαν τον χάλκινο όφι γλίτωναν από βέβαιο θάνατο, κατά τον ίδιον τρόπο κι εμείς, έχοντας διανύσει το μέσον της Νηστείας και προσκυνώντας τον Τίμιο Σταυρό, δείχνουμε ότι ο μεν νοητός όφις είναι νεκρός, ενώ εμείς μετέχουμε της αθανασίας, και με την εγκράτεια γινόμαστε μέτοχοι των παθημάτων του Χριστού, και αναδεικνυόμαστε κοινωνοί της Αναστάσεώς Του.

Η σημασία και ο σκοπός της ασκήσεως και της νηστείας


(Ομιλία που εκφωνήθηκε στον Ιερό Ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου Σερρών κατά τον Κατανυκτικό Εσπερινό της Β΄ Κυριακής των Νηστειών, 28-2-2010)

Σεβασμιώτατε Μητροπολίτα Σερρών και Νιγρίτης κ. Θεολόγε,
σεβαστοί πατέρες,
αγαπητοί εν Χριστώ αδελφοί,
ευρισκόμενοι εν μέσω της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής, το θέμα της νηστείας και της εν γένει ασκήσεως αποτελεί ένα από τα πλέον επίκαιρα ζητήματα που απασχολούν την πνευματική μας ζωή και πρακτική, και για τον λόγο αυτό η αποψινή μας ενασχόληση θα εξετάσει τη σημασία που έχουν για τον καθένα από εμάς, αφού προηγουμένως, Σεβασμιώτατε, σας ευχαριστήσω για την αγάπη σας προς την ελαχιστότητά μου και για την ευγενική σας πρόσκληση να εκφράσω στο φιλόχριστο ποίμνιο της καθ Υμάς Μητροπόλεως όχι δικούς μου λόγους, αλλά τα όσα η Αγία Γραφή μάς διδάσκει και οι άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας έχουν διατυπώσει για το κεφαλαιώδες θέμα της ασκήσεως και της νηστείας.

Κυριακή Β΄ Νηστειών

Μάρκ. 2, -12 

Ακούσαμε σήμερα τον Ευαγγελιστή Μάρκο να μας διηγείται την θεραπεία ενός παραλύτου στην Καπερναούμ, όπου ο Χριστός είχε πάει για να διδάξει τον λαό. Ως συνήθως, στο σπίτι που βρισκόταν επικρατούσε το αδιαχώρητο, από το πλήθος που είχε συναχθεί για να Τον ακούσει, με αποτέλεσμα οι άνθρωποι που μετέφεραν τον παράλυτο να μη μπορούν να προσεγγίσουν. Αποφασίζουν λοιπόν να χαλάσουν την στέγη, να αφαιρέσουν δηλαδή τα κεραμίδια και να κατεβάσουν με σχοινιά το κρεβάτι με τον παράλυτο μπροστά στα πόδια του Ιησού. Εκείνος, μόλις είδε την πίστη των ανθρώπων, λέει στον παράλυτο “παιδί μου, οι αμαρτίες σου έχουν συγχωρεθεί”. Αγανάκτησαν οι γραμματείς, καθώς σκέφτηκαν ότι μόνον ο Θεός έχει την εξουσία να συγχωρεί αμαρτίες, και ο καρδιογνώστης Κύριος τους ρωτά “γιατί σκέφτεστε πονηρά; τί είναι ευκολότερο, να πω ότι συγχωρούνται οι αμαρτίες σου, ή σήκω και πάρε το κρεβάτι σου και περπάτα;” Και για να δείξει σε όλους ότι έχει την εξουσία να συγχωρεί αμαρτίες, στρέφεται στον παράλυτο και τον διατάζει να σηκωθεί. Κι εκείνος σηκώθηκε, πήρε το κρεβάτι του στους ώμους και επέστρεψε στο σπίτι του, αφήνοντας πίσω του όλους να δοξάζουν τον Θεό και να λένε ότι ποτέ δεν είχαν δει τόσο μεγάλο θαύμα.

Μεγάλη Τεσσαρακοστή

(Κήρυγμα Προηγιασμένης)

Περίοδος αγώνα είναι η Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Περίοδος αγώνα πνευματικού. Μας καλεί η Αγία μας Εκκλησία σε προσευχή, σε νηστεία, σε εγρήγορση. Μας δείχνει το δρόμο που οδηγεί από το Γολγοθά στην Ανάσταση, από την πτώση στην ανύψωση, από την αμαρτία στην σωτηρία.
Όταν ο Θεός έπλασε τον άνθρωπο, τον έπλασε για να είναι παντοτινά ενωμένος μαζί Του, για να κοινωνεί την αγάπη του Θεού και να λαμβάνει διαρκώς από τον Δημιουργό την ζωή και την τελειότητα. Δυστυχώς όμως, ο πρώτος εκείνος άνθρωπος, ο Αδάμ, παρήκουσε την μία και μοναδική εντολή του Θεού, προτίμησε να γευτεί τον απαγορευμένο καρπό και στη συνέχεια, δηλητηριασμένος από το μικρόβιο της αμαρτίας, εκδιώχθηκε από τον Παράδεισο

Κυριακή Α' Νηστειών [Ορθοδοξίας]


Η σημερινή Κυριακή, η πρώτη της αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής, ονομάζεται Κυριακή της Ορθοδοξίας, και εορτάζουμε την αναστήλωση των ιερών εικόνων και τον θρίαμβο της Ορθοδοξίας έναντι της αιρέσεως της εικονομαχίας. Στην Κέρκυρα δε, τούτη την ημέρα, έχουμε το προνόμιο να λιτανεύουμε, μαζί με τις ιερές εικόνες, και το σκήνωμα της αγίας Θεοδώρας της Αυγούστας, η οποία πρωτοστάτησε στην πανηγυρική αναστήλωση των εικόνων. Και είναι τόσο σπουδαίο για την ζωή της Εκκλησίας τούτο το γεγονός, διότι μέσα από την αποδοχή και την προσκύνηση των ιερών εικόνων επιβεβαιώνεται και διατρανώνεται η Ορθόδοξη πίστη και διδασκαλία σχετικά με την ενανθρώπηση του Χριστού και το σωτήριο Πάθος Του, αλλά και με τις ευεργεσίες που παρέχουν στους πιστούς οι Άγιοι που ευαρέστησαν τον Θεό.

Κυριακή της Τυρινής

Ματθ. 6, 14-21


Τρία σημεία, τρεις κατευθυντήριες γραμμές, εν όψει της αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής που από αύριο αρχίζει, θέτει ενώπιόν μας η σημερινή ευαγγελική περικοπή. Τρεις προτάσεις από την επί του Όρους Ομιλία του Χριστού, όπως μας την μεταφέρει ο ευαγγελιστής Ματθαίος. Και όπως θα δούμε, αυτές οι παράμετροι και οι πνευματικές προϋποθέσεις είναι πολύ σημαντικές, ώστε να αξιοποιήσουμε επωφελώς και εποικοδομητικά την περίοδο που προηγείται των εορτών του Πάθους και της Αναστάσεως του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού.

Μνήμη Αγίου Χαραλάμπους (10 Φεβρουαρίου)

Τα της Πίστεως κατορθώματα

Όταν μελετάμε τις διηγήσεις των μαρτυρίων που με καρτερικότητα υπέμειναν οι άγιοι Μάρτυρες της Αγίας μας Εκκλησίας δύο κυρίως πράγματα μας προξενούν την μεγαλύτερη έκπληξη: η ακράδαντη πίστη τους στον Θεό και η άκαμπτη γενναιότητα απέναντι στα ποικίλα βασανιστήρια που μηχανεύονταν τα πολυμήχανα μυαλά των διωκτών του Χριστιανισμού. Ίσως κανείς προτάξει την νεότητα και το ενθουσιώδες του χαρακτήρα που την διακρίνει, ως αιτία αυτής της σθεναρής στάσεως των, νέων συνήθως, Μαρτύρων. Όμως το παράδειγμα αγίων όπως του Αγίου Χαραλάμπους, που τιμάμε την μνήμη του στις 10 Φεβρουαρίου, διαψεύδει κάθε τέτοια θεωρία.

"Να μη ντρεπόμαστε τα σύμβολα της σωτηρίας μας"

Αγ. Ιωάννου Χρυσοστόμου, Λόγος εἰς τήν προσύνησιν τοῦ ζωοποιοῦ σταυροῦ 
[PG 52, 838]

Μὴ τοίνυν αἰσχυνθῶμεν τοῖς σεμνοῖς τῆς σωτηρίας ἡμῶν συμβόλοις͵ μηδὲ τὸ μέγα κεφάλαιον τῶν ἀγαθῶν͵ δι΄ οὗ ζῶμεν καὶ ἐσμὲν͵ ἀποκρουσώμεθα͵ τρυφῇ ἑαυτοὺς ἐκδόντες καὶ κραιπάλῃ καὶ γαστριμαργίᾳ͵ ἀλλ΄ ὡς στέφανον περιφέρωμεν τὸν σταυρὸν τοῦ Χριστοῦ͵ τουτέστι τῶν παθῶν τὴν νέκρωσιν. 

Κυριακή της Απόκρεω


Ματθ. 25, 31-46


Κατά τη σημερινή ευαγγελική περικοπή, η οποία είναι σχεδόν σε όλους γνωστή, ο ευαγγελιστής Ματθαίος μας μεταφέρει αυτούσια τα λόγια του Χριστού για την ημέρα της Κρίσεως. Θα έλθει, μας λέει, με πάσα την δόξα Του, συνοδευόμενος από τους αγγέλους και θα ξεχωρίσει τους δίκαιους από τους αμαρτωλούς, όπως ο βοσκός διαχωρίζει τα πρόβατα από τα ερίφια. Το κριτήριο που θέτει είναι η έκφραση αγάπης προς τον πλησίον: «επείνασα», θα πει στους δίκαιους, «και μου δώσατε να φάω, δίψασα και μου δώσατε να πιω, ήμουν ξένος και με δεχτήκατε, γυμνός και με ενδύσατε, ήμουν άρρωστος και στη φυλακή και με επισκεφθήκατε». Από την άλλη, θα στηλιτεύσει τους αμαρτωλούς γιατί στις ίδιες περιπτώσεις επέδειξαν αναλγησία και αδιαφορία.

Παιδεία: από τη θεωρία στην πράξη

(με αφορμή την εορτή των Τριών Ιεραρχών)

Είναι σε όλους μας γνωστή η σημερινή γιορτή των Τριών Ιεραρχών: του Μεγάλου Βασιλείου, του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου και του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου. Είναι οι προστάτες Άγιοι της Παιδείας μας. Μορφές από τις κορυφαίες της Εκκλησίας μας με αρκετά κοινά σημεία, αξιοζήλευτα και αξιομίμητα ακόμα και σήμερα, με εξέχοντα την μεγάλη τους μόρφωση, την βαθειά τους πίστη και το θάρρος της γνώμης που τους κατείχε.

ΑΓ. ΙΩ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ, Λόγος εις τον Άσωτον υιόν


Τα ξυλοκέρατα
Καὶ πορευθεὶς ἐκολλήθη ἑνὶ τῶν πολιτῶν τῆς χώρας ἐκείνης. Πολῖται δὲ τῆς χώρας ἐκείνης ἦσαν οἱ δαίμονες͵ ἐν ᾗ ἐτύγχανε μετανάστιος. Καὶ ἔπεμψεν αὐτὸν ὁ πολίτης ἐκεῖνος εἰς τὸν ἀγρὸν αὐτοῦ βόσκειν χοίρους. Οὕτω γὰρ τιμῶσιν οἱ δαίμονες τοὺς τιμῶντας αὐτούς· οὕτω φιλοῦσι τοὺς φιλοῦντας αὐτούς· τοιαύτας δωρεὰς χαρίζονται τοῖς πειθομένοις αὐτοῖς. Καὶ ἐπεθύμει γεμίσαι τὴν κοιλίαν αὐτοῦ ἀπὸ τῶν κερατίων͵ ὧν ἤσθιον οἱ χοῖροι. Τί δέ ἐστιν͵ Ἀπὸ τῶν κερατίων; Τῶν κερατίων ἡ γεῦσις γλυκεῖά ἐστιν͵ ἀλλ΄ ὅμως καὶ σκληρὰ κατ΄ αὐτό τε καὶ τραχεῖα. Τοιαύτη γὰρ καὶ τῆς ἁμαρτίας ἡ φύσις· εὐφραίνει μὲν μικρὰ͵ καὶ κολάζει μεγάλα· τέρπει πρόσκαιρα͵ καὶ μαστίζει αἰώνια.

Κυριακή του Ασώτου

Λουκ. 15, 11-32


Από την περασμένη Κυριακή έχουμε εισέλθει στην κατανυκτική περίοδο του Τριωδίου, και η αγία μας Εκκλησία τις τρεις Κυριακές που προηγούνται της Μεγάλης Τεσσαρακοστής μας προετοιμάζει προβάλλοντας τις τρεις μεγάλες αρετές που συνιστούν την πνευματική μας ζωή. Την περασμένη Κυριακή, μέσα από την παραβολή του Τελώνου και του Φαρισαίου, είδαμε τη σημασία της ταπεινώσεως. Σήμερα, με την παραβολή του Ασώτου υιού, τονίζεται η σημασία της μετανοίας, ενώ την ερχόμενη Κυριακή θα μας υπομνήσει το μεγαλείο της αγάπης και της φιλανθρωπίας.

Θεολογία της εικόνας - αιρετικές αποκλίσεις

ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ - ΑΙΡΕΤΙΚΕΣ ΑΠΟΚΛΙΣΕΙΣ
(Εισήγηση στο Φροντιστήριο Κατηχητών της Ι. Μητροπόλεως Κερκύρας και Παξών
την 25η Ιανουαρίου 2010)


Η Ορθόδοξη χριστιανική ζωή έχει ταυτιστεί με τις εικόνες, ιδιαίτερα μετά την Έβδομη Οικουμενική Σύνοδο, σε βαθμό που να λέμε ότι εκκλησία που δεν έχει εικόνες είναι σίγουρα αιρετική. Και όταν μιλάμε για εικόνες στην Ορθόδοξη ζωή δεν εννοούμε απλά τον ζωγραφικό θρησκευτικό διάκοσμο, αλλά την εικόνα ως αναπόσπαστο μέρος της Λατρείας, η οποία είναι και η απόλυτη έκφραση της ίδιας της δομής και της φύσεως της Εκκλησίας.
Ίσως φανεί λίγο απότομη και σκληρή η εισαγωγή της εισηγήσεώς μου. Ξεκίνησα όμως με αυτές τις τόσο ουσιαστικές διαπιστώσεις αφενός μεν για να τονίσω την μέγιστη σημασία του θέματος που θα αναπτύξω στην αγάπη σας και αφετέρου για να σας προκαλέσω να μπούμε μαζί αμέσως στην καρδιά της Θεολογίας των εικόνων, ώστε να γίνει κατανοητή και η σημασία της διαμάχης γύρω από αυτές τόσο κατά την εικονομαχία, όσο και στη σύγχρονη εποχή που κυριαρχείται από τις επιταγές της παγκοσμιοποίησης και αποχρωματισμού των λαών, όπου τη θέση πλέον των εικόνων έρχονται να καταλάβουν τα κοσμοείδωλα των ΜΜΕ.

«Σχολική και Εκκλησιαστική παιδεία»


(Εισήγηση στη Σχολή Γονέων της Ι. Μητροπόλεως Κερκύρας και Παξών την 21-1-2004)

Το θέμα που έχει οριστεί να αναπτύξω απόψε στην αγάπη σας είναι «σχολική και εκκλησιαστική παιδεία», και θα έλεγα πως είναι ένα επίκαιρο θέμα, καθώς σε λίγες ημέρες θα εορτάσουμε τη μνήμη των Τριών Ιεραρχών, των μεγάλων διδασκάλων της χριστιανοσύνης. Είναι όμως επίκαιρο πάντοτε, γιατί η παιδεία αποτελεί ένα από τα κύρια σημεία στα οποία επικεντρώνεται το ενδιαφέρον των γονιών για τα παιδιά τους.

Κυριακή Τελώνου και Φαρισαίου

Λουκ. 18, 10-14


Δύο θέματα θίγει ο Χριστός σήμερα, Κυριακή του Τελώνου και το Φαρισαίου, με την παραβολή που μας διηγείται: τον τρόπο της προσευχής μας προς τον Θεό και τη σημασία της ταπεινώσεως. Βρέθηκαν και οι δύο στο Ναό για να προσευχηθούν, και ο μεν Φαρισαίος με εμφανή υπερηφάνεια ευχαριστούσε τον Θεό που δεν ήταν όπως όλοι οι υπόλοιποι άνθρωποι, άρπαγες, άδικοι, μοιχοί, ή σαν τον Τελώνη, αλλά αντίθετα νήστευε δυο φορές την εβδομάδα και έδινε στο Ναό τις καθορισμένες εισφορές. Από την άλλη, ο Τελώνης είχε σκύψει με το πρόσωπο στο έδαφος και προσευχόταν λέγοντας “ο Θεός, συγχώρεσέ με τον αμαρτωλό”. “Αλήθεια σας λέω”, κλείνει ο Χριστός την παραβολή, “αυτός εδώ ανεχώρησε δικαιωμένος από το Ναό, κι όχι ο Φαρισαίος. Γιατί αυτός που υψώνει τον εαυτό του θα ταπεινωθεί, ενώ ο ταπεινός θα υψωθεί”.

Κυριακή ΙΕ' Λουκά [του Ζακχαίου]

(Λουκ. 19, 1-10)

Η ιστορία του Ζακχαίου του αρχιτελώνη, που μας διηγήθηκε σήμερα ο Ευαγγελιστής Λουκάς, είναι από τις πλέον γνωστές αλλά και από τις πλέον χαρακτηριστικές του τρόπου με τον οποίο ο Χριστός, ως Θεάνθρωπος, αντιμετωπίζει τον άνθρωπο, με γνώμονα την σωτηρία και τη διόρθωσή του.
Έμαθε ο Ζακχαίος ότι ο Χριστός θα βρισκόταν στην Ιεριχώ και ήθελε να Τον δει. Ωστόσο, από τη μια το πλήθος που είχε μαζευτεί στο δρόμο και από την άλλη το ιδιαίτερα μικρό ύψος του, τον εμπόδιζαν να εκπληρώσει την επιθυμία του. Ανέβηκε τότε επάνω σε μια συκομωρέα, για να δει τον Διδάσκαλο που θα περνούσε από εκεί. Όταν ο Ιησούς έφτασε στο σημείο εκείνο, ανασήκωσε το βλέμμα Του και του είπε: “Ζακχαίε, κατέβα γρήγορα, γιατί σήμερα θα μείνω στο σπίτι σου”. Όλοι δυσαρεστήθηκαν που ο Διδάσκαλος επρόκειτο να καταλύσει στο σπίτι ενός αμαρτωλού, όμως τότε ακριβώς ο Ζακχαίος εκφράζει και δημοσιοποιεί την αλλαγή που συντελέστηκε μέσα του: “ορίστε, Κύριε”, λέει, “δίνω τη μισή περιουσία μου στους φτωχούς, και όποιον τυχόν αδίκησα του το επιστρέφω στο τετραπλάσιο”. Και ο Χριστός, απαντώντας τόσο στον συνομιλητή Του όσο και στους ανθρώπους που δυσανασχέτησαν, αποκρίνεται: “σήμερα πραγματοποιήθηκε σωτηρία σε τούτο το σπίτι, καθότι και αυτός είναι παιδί του Αβραάμ. Γιατί ο υιός του ανθρώπου ήλθε στη γη να αναζητήσει και να σώσει το χαμένο πρόβατο”.

Κυριακή μετά τα Φώτα


 Ζούμε στον απόηχο της μεγάλης εορτής της Θείας Επιφανείας του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, και η Ευαγγελική περικοπή που αναγνώσαμε σήμερα μας μιλάει για την αρχή του κηρύγματος του Χριστού, λίγο μετά την Βάπτισή Του. Ένας στίχος λοιπόν από την περικοπή μας μεταφέρει μια προφητεία του Προφήτου Ησαΐα, που λέει: “Ὁ λαός ὁ καθήμενος ἐν σκότει εἶδε φῶς μέγα, καί τοῖς καθημένοις ἐν σκότει καί σκιᾷ θανάτου φῶς ἀνέτειλεν αὐτοῖς”. (Ματθ. 4, 16)

Φώτα, ολόφωτα!

Η εορταστική περίοδος του αγίου Δωδεκαημέρου ορίζεται αλλά και επικεντρώνεται στις δύο μεγάλες γιορτές των Χριστουγέννων και των Θεοφανίων. Στην πρώτη έρχεται ο Θεός στη γη, αφού πρώτα κυοφορήθηκε στην Παρθένο Μαρία. Στην δεύτερη, ο Θεάνθρωπος Ιησούς φανερώνεται στους ανθρώπους και αναλαμβάνει το έργο της Λύτρωσης, για το οποίο και έγινε άνθρωπος.

Αγ. Ιωάννου του Χρυσοστόμου, Λόγος εἰς τόν Ἅγιον Ιωάννην τόν Πρόδρομον.

Καὶ βαπτισθεὶς ὁ Ἰησοῦς ἀνέβη ἀπὸ τοῦ ὕδατος· καὶ ἰδοὺ ἠνεῴχθησαν αὐτῷ οἱ οὐρανοὶ͵ καὶ εἶδε τὸ Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ καταβαῖνον͵ ὡσεὶ περιστερὰν͵ καὶ ἐρχόμενον ἐπ΄ αὐτόν”.
Ὢ ξένων καὶ παραδόξων μυστηρίων, ὁ οὐρανὸς ἄνωθεν προσκυνεῖ͵ ὃν ὁ ποταμὸς πρὸ βραχέων ἐπέκλυσε· καὶ τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον θεολογεῖ͵ ὃν ὁ δοῦλος ἐβάπτισε. Καὶ ἰδοὺ φωνὴ ἐκ τῶν οὐρανῶν λέγουσα· “Οὗτός ἐστιν ὁ Υἱός μου ὁ ἀγαπητὸς͵ ἐν ᾧ ηὐδόκησα”. Οὗτός ἐστιν ὁ βαπτισθεὶς͵ οὐ διὰ χρείαν ἰδίαν͵ ἀλλὰ διὰ μόνην φιλανθρωπίαν͵ ὁ παρὰ τοῦ ἁγίου Πνεύματος μαρτυρούμενος͵ ὁ παρ΄ ἐμοῦ τοῦ σαφῶς ἰδόντος αὐτὸν κηρυττόμενος· ὁ πρὸ τῶν αἰώνων ἐξ ἐμοῦ γεννηθεὶς͵ καὶ νῦν ἐκ Μαρίας σαρκὶ τεχθεὶς͵ ὁ ὁμοούσιος ἐμοὶ καὶ ὑμῖν· ὁ συναΐδιος ἐμοὶ͵ καὶ σύμμορφος τῆς ὑμετέρας μορφῆς· ὁ ποιητὴς τοῦ Ἀδὰμ͵ καὶ ἀπόγονος τοῦ Δαυΐδ· ὁ δημιουργὸς τῆς Παρθένου͵ καὶ υἱὸς τῆς Παρθένου· ὁ νοούμενος καὶ φαινόμενος· ὁ πίστει καὶ ὄψει κατοπτευόμενος· ὁ τέλειος ἐν θεότητι͵ καὶ τέλειος ἐν ἀνθρωπότητι.