Μνήμη Αλώσεως


Όταν πηγαίνουμε οι Έλληνες στην Πόλη δε νιώθουμε πως επισκεπτόμαστε κάποιον ξένο τόπο, αλλά ότι επιστρέφουμε στην πατρογονική μας εστία. Τούτο το αίσθημα κορυφώνεται και συνειδητοποιείται σαν βρεθούμε στην Αγιά-Σοφιά. Γιατί αυτή η Πόλη ήταν για περίπου χίλια χρόνια το σημείο αναφοράς του Ελληνισμού και της Ορθοδοξίας. Γιατί ακόμα και σήμερα αποτελεί σύμβολο του γένους μας, ενός παρελθόντος ένδοξου που παρήγαγε πολιτισμό απαράμιλλο.

Το «συναξάρι» της Άλωσης


Ο άνθρωπος ως λογικό ον κατέχει το προνόμιο της δημιουργίας και της εξέλιξης, που βασίζεται στην χρησιμοποίηση και αξιοποίηση της πείρας όλων των προηγουμένων από αυτόν. Η γλώσσα, η γνώση, η επιστήμη, ο πολιτισμός, είναι στοιχεία που προέρχονται και καλλιεργούνται από την αλληλουχία των γενεών και των αιώνων. Όποιος αρνείται αυτή την πραγματικότητα, όποιος επιχειρεί να σπάσει τούτη την αλυσίδα που τον συνδέει με το παρελθόν, είναι καταδικασμένος να πορεύεται σε δρόμους ατέρμονες και ατελέσφορους. Αυτή η αλήθεια, αυτή η ανάγκη να θυμόμαστε και ακόμη περισσότερο να γνωρίζουμε το παρελθόν και την ιστορία μας, επιβάλλει να θυμόμαστε την Άλωση της Κωνσταντινούπολης.

Κυριακή των Βαΐων

Ιω. 12, 1-18

“Ὡσαννά, εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου, ὁ βασιλεύς τοῦ Ἰσραήλ”. Με αυτή την επευφημία υποδέχεται σήμερα ο λαός τον Χριστό, που εισέρχεται στα Ιεροσόλυμα, καθισμένος επάνω σε ένα πουλάρι όνου. Τον υποδέχονται ως θριαμβευτή και ως βασιλέα, στρώνοντας στο διάβα Του τα ενδύματά τους και κρατώντας στα χέρια τους κλαδιά από φοίνικες, το σύμβολο της νίκης. Τον υποδέχονται ως απεσταλμένο του Θεού, που φέρει την ελπίδα στον ταλαιπωρημένο λαό, και τη βεβαιότητα ότι ο Θεός δεν τους έχει εγκαταλείψει.

Κυριακή Ε' Νηστειών

Μάρκ. 10, 32-45


Με τη σημερινή περικοπή από το Ευαγγέλιο του Μάρκου, η αγία μας Εκκλησία μας εισάγει στο πνεύμα του Πάθους του Κυρίου μας. Καθώς ανέβαιναν στα Ιεροσόλυμα, ο Χριστός προετοιμάζει τους μαθητές Του για όσα θα συμβούν, για την σύλληψή Του από τους αρχιερείς και τους γραμματείς, για την καταδίκη Του και τον σταυρικό Του θάνατο, για την Ανάστασή Του την τρίτη ημέρα. Και τους τα λέει όλα αυτά ώστε να μη δειλιάσουν μπροστά στα γεγονότα που θα συμβούν, αλλά να έχουν πίστη και να κατανοήσουν το σκοπό για τον οποίο ο Υιός του Θεού προσφέρει τον εαυτό Του θυσία για τη σωτηρία του κόσμου.

Ο Τίμιος Σταυρός, σύμβολο Νίκης και Αναστάσεως

(Ομιλία που εκφωνήθηκε στον Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου Αχαρνών κατά τον Κατανυκτικό Εσπερινό της Κυριακής της Σταυροπροσκυνήσεως, 7-3-2010)

Σεβαστοί πατέρες,
αγαπητοί εν Χριστώ αδελφοί,
Τιμά και προβάλλει η Αγία μας Εκκλησία σήμερα, Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως, τον Τίμιο Σταυρό του Κυρίου μας, το σύμβολο της Πίστεώς μας, το σύμβολο του Πάθους του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, το σύμβολο της νίκης κατά του θανάτου, “τό σημεῖον του Υιού του ανθρώπου” (Ματθ. 24, 30), όπως το αποκάλεσε ο ίδιος ο Χριστός. Η επιλογή αυτή δεν είναι τυχαία· βρισκόμαστε στο μέσον της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής, της πλέον εντατικής περιόδου ασκήσεως, νηστείας και προσευχής, την κατ' εξοχήν περίοδο πνευματικού αγώνα για κάθε πιστό χριστιανό. Και είναι φυσικό, εξαιτίας της ασθενικής φύσεώς μας αλλά και εξαιτίας των πειρασμών που δριμύτεροι τούτη την περίοδο στρέφονται εναντίον μας, κάποιες στιγμές να αισθανόμαστε κουρασμένοι από τον αγώνα που διεξάγουμε, ή κάποιες άλλες να νιώθουμε απογοητευμένοι από την μικρή πνευματική πρόοδο που κάνουμε, παρά τις μεγάλες μας προσπάθειες. Γι αυτό σήμερα, η Αγία μας Εκκλησία προβάλλει τον Σταυρό, ώστε να μην υποκύψουμε σε αυτού του είδους τον πειρασμό και να μην εγκαταλείψουμε τον πνευματικό μας αγώνα, αλλά να τον συνεχίσουμε με αμείωτη ένταση.

Κυριακή Δ' Νηστειών

Μάρκ. 9, 17-31 

Τη δύναμη της πίστεως, της προσευχής και της νηστείας μας διδάσκει σήμερα ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, μέσα από τη θεραπεία του δαιμονιζόμενου παιδιού που μας διηγείται ο Ευαγγελιστής Μάρκος. Του παιδιού που από μικρό το είχε καταλάβει το πονηρό πνεύμα και συχνά απειλούσε ακόμα και την σωματική του ακεραιότητα, μιας που ο μισόκαλος διάβολος δεν αρκούνταν μόνο στη ζημιά που έκανε στην ψυχή του, αλλά το ωθούσε πότε στη φωτιά και πότε στο νερό, για να το φονεύσει. Ο πατέρας του απευθύνθηκε στους μαθητές του Χριστού, αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Και ο Κύριος, αφού προηγουμένως στηλίτευσε την απιστία των μαθητών Του, λέει στον πατέρα του παιδιού “αν μπορείς να πιστέψεις, όλα είναι δυνατά για εκείνον που πιστεύει”. Κι εκείνος απαντά “πιστεύω, Κύριε, βοήθησέ με στην απιστία μου”. Τότε ο Ιησούς έδιωξε το ακάθαρτο πνεύμα από το παιδί, και αργότερα, στην ερώτηση των μαθητών Του για τη δική τους αδυναμία, απάντησε ότι “τούτο το γένος δεν μπορεί με τίποτε άλλο να εκδιωχθεί, παρά μόνο με προσευχή και με νηστεία”.

Μνήμη Αγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων (9 Μαρτίου)

Ολιγοπιστίες 



9 Μαρτίου 320 μ.Χ.. Λίμνη Σεβαστείας της Αρμενίας. Μέσα στα παγωμένα νερά, γυμνοί ανάμεσα στους επιπλέοντες πάγους, σαράντα γενναίοι αθλητές της Πίστεως υπομένουν με καρτερικότητα το φρικτό μαρτύριο, συνέπεια της αφοσίωσής τους στον Επουράνιο Βασιλέα.

Κυριακή Γ΄ Νηστειών [Σταυροπροσκυνήσεως]

Μάρκ. 8, 34 – 9, 1 


Βρισκόμαστε στο μέσον της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, και η Αγία μας Εκκλησία προβάλλει σήμερα τον Σταυρό του Χριστού, για να μας δώσει θάρρος και δύναμη στη συνέχιση του δύσκολου πνευματικού μας αγώνα. «Καθάπερ γὰρ πάλαι ἐν τῇ ἐρήμῳ τὸν χαλκοῦν ὄφιν οἱ δηχθέντες προσβλέποντες ἐῤῥύοντο θανάτου· οὕτω δὴ καὶ νῦν οἱ τὸ τῆς νηστείας μεσοπορήσαντες στάδιον͵ τούτῳ προσψαύοντες͵ τὸν νοητὸν ὄφιν νεκρὸν δεικνύουσι͵ καὶ αὐτοὶ ἀθανατίζονται͵ καὶ κοινωνοὶ τῶν παθημάτων τοῦ Χριστοῦ διὰ τῆς ἐγκρατείας δεικνύμενοι͵ κοινωνοὶ καὶ τῆς ἀναστάσεως αὐτοῦ ἀναδείκνυνται», θά μᾶς πεῖ ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος ( Εἰς τὴν προσκύνησιν τοῦ τιμίου καὶ ζωοποιοῦ σταυροῦ͵ τῇ μέσῃ ἑβδομάδι τῶν νηστειῶν, PG 52, 836). Δηλαδή, όπως παλαιά στην έρημο όσοι πλήττονταν από τα φίδια και ενατένιζαν τον χάλκινο όφι γλίτωναν από βέβαιο θάνατο, κατά τον ίδιον τρόπο κι εμείς, έχοντας διανύσει το μέσον της Νηστείας και προσκυνώντας τον Τίμιο Σταυρό, δείχνουμε ότι ο μεν νοητός όφις είναι νεκρός, ενώ εμείς μετέχουμε της αθανασίας, και με την εγκράτεια γινόμαστε μέτοχοι των παθημάτων του Χριστού, και αναδεικνυόμαστε κοινωνοί της Αναστάσεώς Του.

Η σημασία και ο σκοπός της ασκήσεως και της νηστείας


(Ομιλία που εκφωνήθηκε στον Ιερό Ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου Σερρών κατά τον Κατανυκτικό Εσπερινό της Β΄ Κυριακής των Νηστειών, 28-2-2010)

Σεβασμιώτατε Μητροπολίτα Σερρών και Νιγρίτης κ. Θεολόγε,
σεβαστοί πατέρες,
αγαπητοί εν Χριστώ αδελφοί,
ευρισκόμενοι εν μέσω της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής, το θέμα της νηστείας και της εν γένει ασκήσεως αποτελεί ένα από τα πλέον επίκαιρα ζητήματα που απασχολούν την πνευματική μας ζωή και πρακτική, και για τον λόγο αυτό η αποψινή μας ενασχόληση θα εξετάσει τη σημασία που έχουν για τον καθένα από εμάς, αφού προηγουμένως, Σεβασμιώτατε, σας ευχαριστήσω για την αγάπη σας προς την ελαχιστότητά μου και για την ευγενική σας πρόσκληση να εκφράσω στο φιλόχριστο ποίμνιο της καθ Υμάς Μητροπόλεως όχι δικούς μου λόγους, αλλά τα όσα η Αγία Γραφή μάς διδάσκει και οι άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας έχουν διατυπώσει για το κεφαλαιώδες θέμα της ασκήσεως και της νηστείας.