Κυριακή Α' Λουκά

(Λουκ. 5, 1-11)

Στη σημερινή Ευαγγελική περικοπή ο Ευαγγελιστής Λουκάς μάς περιγράφει την κλήση του Πέτρου, του Ιακώβου και του Ιωάννη. Ο Χριστός, αφού χρησιμοποίησε το πλοίο του Πέτρου για να κηρύξει στο λαό, τον διατάζει να ρίξει στη θάλασσα το δίχτυ. Κι εκείνος, παρά τον κόπο της προηγούμενης νύχτας, που μάλιστα δεν είχε αποδώσει καρπούς, από σεβασμό και υπακοή προς τον Διδάσκαλο έριξε τα δίχτυα στη θάλασσα και έπιασε τόσα πολλά ψάρια, που ήρθαν και ο Ιάκωβος με τον Ιωάννη με το δικό τους πλοίο να βοηθήσουν στην ανέλκυση των ψαριών, που γέμισαν και τα δύο πλοία σε βαθμό που σχεδόν να βυθίζονται. Μπροστά σε τούτο το αδιαμφισβήτητο θαύμα, που γέμισε δέος και κατάπληξη όλους τους ψαράδες, ο Πέτρος πέφτει και προσκυνεί τον Ιησού. Και ο Κύριος τον καλεί στο εξής να γίνει αλιέας ανθρώπων, να γίνει δηλαδή μαθητής Του και απόστολος του Ευαγγελίου. Χωρίς δεύτερη σκέψη, τόσο ο Πέτρος όσο και ο Ιάκωβος και ο Ιωάννης, παράτησαν στην ακτή και τα πλοία τους και τα ψάρια και ακολούθησαν τον Χριστό, αποδεχόμενοι την πρόσκληση που τους έκαμε.

Κυριακή μετά την Ύψωσιν

Στη σημερινή Κυριακή, Κυριακή μετά την Ύψωση του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού, ακούσαμε από τον Ευαγγελιστή Μάρκο τον ίδιο το Χριστό να μάς περιγράφει την σταυρώσιμη ζωή του Χριστιανού. Ο Κύριος απευθύνει μια πρόσκληση στον καθένα μας, να απαρνηθεί τον εαυτό του και να σηκώσει τον προσωπικό του σταυρό και να ακολουθήσει το Χριστό. Σε αυτά τα τρία σημεία θα λέγαμε ότι συνίσταται η κατά Χριστόν ζωή, που για να καταλήξει στην Ανάσταση και την αιώνιο Ζωή είναι ανάγκη να διέλθει από τον Σταυρό και το Γολγοθά.

Η Ύψωσις του Τιμίου Σταυρού (14 Σεπτεμβρίου)

Τιμούμε σήμερα και προσκυνούμε τον Τίμιο Σταυρό του Χριστού, και ενθυμούμαστε το Πάθος Του και την σταύρωσή Του. Τιμούμε και προσκυνούμε τον Σταυρό εξαιτίας του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, που εκουσίως σταυρώθηκε για να παράσχει σε όλους μας την λύτρωση από τα δεσμά του θανάτου, την ευκαιρία της συγγνώμης και την προοπτική της Αναστάσεως. Και ακούσαμε στο σημερινό Ευαγγέλιο όλα τα γεγονότα της Μεγάλης Παρασκευής, δηλαδή της καταδίκης του Χριστού, του Πάθους και της σταυρώσεώς Του, και για τον λόγο αυτό τιμούμε την ημέρα αυτή με νηστεία και περισυλλογή και κατάνυξη.

Κυριακή προ της Υψώσεως

Η σημερινή Κυριακή ονομάζεται Κυριακή προ της Υψώσεως, και στην περικοπή από το Ευαγγέλιο του Ιωάννη που ακούσαμε, ο Χριστός μιλάει και προλέγει τον σταυρικό Του θάνατο. Μας λέει πως όπως ο Μωυσής ύψωσε το φίδι στην έρημο, έτσι και ο ίδιος πρέπει να υψωθεί και να θυσιαστεί, ώστε ο καθένας που θα πιστεύει σε Αυτόν, θα έχει αιώνια ζωή. Χρησιμοποιεί ο Χριστός εδώ ένα γεγονός από την Παλαιά Διαθήκη, με σκοπό να καταστήσει σαφές το νόημα των λόγων Του και παράλληλα να προετοιμάσει τους μαθητές Του για τα γεγονότα του Πάθους και της σταυρικής Του θυσίας που έμελλαν να ακολουθήσουν.

Γενέθλιον της Θεοτόκου (8 Σεπτεμβρίου)

Εορτάζουμε και πανηγυρίζουμε σήμερα την Γέννηση της Υπεραγίας Θεοτόκου και Αειπαρθένου Μαρίας, της γυναίκας εκείνης που έγινε η απαρχή της σωτηρίας του ανθρώπινου γένους, καθώς έγινε η κατά σάρκα Μητέρα του Υιού και Λόγου του Θεού, του Ιησού χριστού, που με την ενανθρώπησή Του και το σωτηριώδες έργο Του λύτρωσε την ανθρωπότητα από την τυραννία του θανάτου και μας προσκάλεσε όλους στην Βασιλεία του Θεού. Εορτάζουμε και πανηγυρίζουμε και ευγνωμονούμε τον Θεό για την Πρόνοιά Του και για τούτο το κοσμοσωτήριο γεγονός. Εορτάζουμε και πανηγυρίζουμε τη θαυματουργό γέννηση της Παναγίας μας, από το στείρο και άτεκνο ζευγάρι, τον Ιωακείμ και την Άννα.

Κυριακή ΙΓ' Ματθαίου

(Ματθ. 21, 33-42)

Στη σημερινή Ευαγγελική περικοπή ο Κύριός μας παρομοιάζει τη Βασιλεία του Θεού με αμπελώνα, τον οποίο ο οικοδεσπότης εμπιστεύεται σε άξιους γεωργούς για να τον καλλιεργήσουν. Όταν όμως έφτασε ο καιρός της συγκομιδής οι γεωργοί εκείνοι όχι μόνο δεν απέδωσαν τους καρπούς, αλλά έδιωξαν κακήν κακώς τους δούλους που έστειλε ο κύριος του αμπελώνα για να συλλέξουν τη σοδειά. Και όταν τελικά έστειλε τον ίδιο του το γιο, οι γεωργοί εκείνοι τον σκότωσαν, θέλοντας να σφετεριστούν την περιουσία του κυρίου τους. Στη συνέχεια ο Χριστός ρωτάει τους Γραμματείς και τους Φαρισαίους τί θα πρέπει να πράξει ο οικοδεσπότης της παραβολής, κι εκείνοι αποκρίνονται ότι θα πρέπει να τους τιμωρήσει με θάνατο και να δώσει τον αμπελώνα σε άλλους γεωργούς. Και ο Ιησούς, επισφραγίζοντας την κρίση τους, επιβεβαιώνει ότι ο Θεός θα εμπιστευτεί τη Βασιλεία Του σε εκείνο το έθνος που θα εργάζεται τις εντολές του Θεού και θα αποδίδει τους καρπούς των έργων του.

Η σημασία και ο σκοπός της ασκήσεως

Η άσκηση, αν και αυτονόητη για τον κάθε χριστιανό και ευρύτερα στην Εκκλησιαστική πρακτική, συχνά τυγχάνει λανθασμένης θεώρησης εξαιτίας κυρίως των συγρητιστικών και μανιχαϊστικών τάσεων που κυριαρχούν στην παγκοσμιοποιημένη αντίληψη περί θρησκείας, παραθεωρώντας την ιδιαιτερότητα του χριστιανισμού και ιδιαίτερα της Ορθοδοξίας αναφορικά με την σχέση του ανθρώπου με τον Θεό, τον κόσμο, ακόμα και αυτή την ύλη. Για την κατανόηση επομένως του ρόλου και της σημασίας της ασκήσεως στη ζωή μας, είναι απαραίτητο να εννοήσουμε ότι για τον Χριστιανό ο υλικός κόσμος δεν αποτελεί φορέα του κακού ούτε αντιστρατεύεται στην Θεϊκή βουλή, κάτι που οδηγεί τελικά σε απαξία και αυτού του ανθρώπινου σώματος. Επίσης, όταν στην εκκλησιαστική ορολογία αναφερόμαστε στην πάλη ανάμεσα στην σάρκα και το πνεύμα, δεν εννοούμε μια διασπαστική κίνηση του ανθρώπου ανάμεσα στην ψυχή και το σώμα του αλλά την αντιπαλότητα που αναμφίβολα υπάρχει ανάμεσα στον σαρκικό τρόπο ζωής και την πνευματική εν Χριστώ ζωή (βλ. Ρωμ. 8, 1-17).

Πειρασμοί

« Ανάλογα με την αρρώστια των παθών που μάς καταλαμβάνει και την σήψη της αμαρτίας που υπάρχει μέσα μας, γίνεται η επιδρομή των πειρασμών, και μάς προσφέρεται το πικρό ποτήρι των αποφάσεων του Θεού ή δριμύτερο ή ηπιότερο. Γιατί, αν η ύλη της αμαρτίας που υπάρχει μέσα μας είναι δεκτική θεραπείας και θεραπεύεται εύκολα, αποτελείται δηλαδή από λογισμούς φιλήδονους ή φιλόζωους*, το ποτήρι των πειρασμών προσφέρεται από τον ιατρό των ψυχών μας αναμιγμένο με συμπάθεια, επειδή εξεταζόμαστε για ανθρώπινα νοσήματα και πάσχουμε ακόμα τα ανθρώπινα. Αν όμως είναι δυσκολοθεράπευτη και βρίσκεται βαθιά μέσα μας και προκαλεί την σήψη του θανάτου, προερχόμενη από τους λογισμούς της αλαζονείας και της άκρας υπερηφάνειας, το ποτήρι δίνεται άκρατο με δριμύτητα θυμού, ώστε με την φωτιά των αλλεπάλληλων πειρασμών, αφού λιώσει και υποχωρήσει η αρρώστια με την ταπείνωση, να απομακρυνθεί από τις ψυχές μας, να ξεπλύνουμε τους αλμυρούς λογισμούς με δάκρυα και να φανούμε καθαροί μέσα στο φώς της ταπεινώσεως στον ιατρό των ψυχών μας».

(Νικήτα Στηθάτου, Φυσικών Κεφαλαίων εκατοντάς Β΄, 22, «Φιλοκαλία», ΕΠΕ 20, σ. 92, 93.)


________
* Εννοεί λογισμούς ευδαιμονίας, καλοπέρασης, από το φίλος και ζωή.