Κυριακή κα' εβδομάδος (2-11-2014)


Τα έργα του νόμου και τα έργα της αγάπης


Γαλ. 2.16-20

Ἀδελφοί εἰδότες ὅτι οὐ δικαιοῦται ἄνθρωπος ἐξ ἔργων νόμου ἐὰν μὴ διὰ πίστεως Ἰησοῦ Χριστοῦ, καὶ ἡμεῖς εἰς Χριστὸν Ἰησοῦν ἐπιστεύσαμεν, ἵνα δικαιωθῶμεν ἐκ πίστεως Χριστοῦ καὶ οὐκ ἐξ ἔργων νόμου, διότι οὐ δικαιωθήσεται ἐξ ἔργων νόμου πᾶσα σάρξ. 17 Εἰ δὲ ζητοῦντες δικαιωθῆναι ἐν Χριστῷ εὑρέθημεν καὶ αὐτοὶ ἁμαρτωλοί, ἆρα Χριστὸς ἁμαρτίας διάκονος; μὴ γένοιτο. 18 εἰ γὰρ ἃ κατέλυσα ταῦτα πάλιν οἰκοδομῶ, παραβάτην ἐμαυτὸν συνίστημι. 19 ἐγὼ γὰρ διὰ νόμου νόμῳ ἀπέθανον, ἵνα Θεῷ ζήσω. 20 Χριστῷ συνεσταύρωμαι· ζῶ δὲ οὐκέτι ἐγώ, ζῇ δὲ ἐν ἐμοὶ Χριστός· ὃ δὲ νῦν ζῶ ἐν σαρκί, ἐν πίστει ζῶ τῇ τοῦ υἱοῦ τοῦ Θεοῦ τοῦ ἀγαπήσαντός με καὶ παραδόντος ἑαυτὸν ὑπὲρ ἐμοῦ. 


«Ἐγὼ γὰρ διὰ νόμου νόμῳ ἀπέθανον, ἵνα Θεῷ ζήσω. Χριστῷ συνεσταύρωμαι· ζῶ δὲ οὐκέτι ἐγώ, ζῇ δὲ ἐν ἐμοὶ Χριστός» (Γαλ. 2.19-20). Με αυτά τα λόγια ο Απόστολος Παύλος συνοψίζει το περιεχόμενο της σημερινής αποστολικής περικοπής, αλλά και ολόκληρης της προς Γαλάτας επιστολής, η οποία αναφέρεται διεξοδικά στην διάκριση ανάμεσα στα έργα του νόμου και στα έργα της χάριτος. Αντιδιαστέλλει δηλαδή τον Μωσαϊκό νόμο της Παλαιάς Διαθήκης με την χάρη της απολυτρώσεως που ο Χριστός προσφέρει σε όλους μας με την Καινή Διαθήκη. Και τούτο, επειδή εκείνη την εποχή είχε προκύψει το ζήτημα εάν οι εξ εθνών χριστιανοί έπρεπε να περιτέμνονται ή όχι, και κατ' επέκταση εάν οι χριστιανοί πρέπει να εφαρμόζουν τον Μωσαϊκό νόμο και σε ποιο βαθμό.

Μνήμη Αγ. Δημητρίου (26-10-2014)


Ο καλός στρατιώτης Ιησού Χριστού

Β' Τιμ. 2.1-10


Σὺ οὖν, τέκνον μου, ἐνδυναμοῦ ἐν τῇ χάριτι τῇ ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ, 2 καὶ ἃ ἤκουσας παρ' ἐμοῦ διὰ πολλῶν μαρτύρων, ταῦτα παράθου πιστοῖς ἀνθρώποις, οἵτινες ἱκανοὶ ἔσονται καὶ ἑτέρους διδάξαι. 3 σὺ οὖν κακοπάθησον ὡς καλὸς στρατιώτης Ἰησοῦ Χριστοῦ. 4 οὐδεὶς στρατευόμενος ἐμπλέκεται ταῖς τοῦ βίου πραγματείαις, ἵνα τῷ στρατολογήσαντι ἀρέσῃ. 5 ἐὰν δὲ καὶ ἀθλῇ τις, οὐ στεφανοῦται, ἐὰν μὴ νομίμως ἀθλήσῃ. 6 τὸν κοπιῶντα γεωργὸν δεῖ πρῶτον τῶν καρπῶν μεταλαμβάνειν. 7 νόει ὃ λέγω· δῴη γάρ σοι ὁ Κύριος σύνεσιν ἐν πᾶσι. 8 Μνημόνευε Ἰησοῦν Χριστὸν ἐγηγερμένον ἐκ νεκρῶν, ἐκ σπέρματος Δαυίδ, κατὰ τὸ εὐαγγέλιόν μου, 9 ἐν ᾧ κακοπαθῶ μέχρι δεσμῶν ὡς κακοῦργος· ἀλλ' ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ οὐ δέδεται. 10 διὰ τοῦτο πάντα ὑπομένω διὰ τοὺς ἐκλεκτούς, ἵνα καὶ αὐτοὶ σωτηρίας τύχωσι τῆς ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ μετὰ δόξης αἰωνίου.


Εορτάζει σήμερα η αγία μας Εκκλησία την μνήμη του Αγίου μεγαλομάρτυρος Δημητρίου και το ανάγνωσμα από την δεύτερη προς Τιμόθεον επιστολή του αποστόλου Παύλου που ακούσαμε, περιέχει λόγους προτρεπτικούς για τους αγωνιστές του καλού αγώνα της πίστεως, σκιαγραφώντας τρόπον τινά τον χαρακτήρα του τιμώμενου Αγίου και προτρέποντας όλους εμάς να τον μιμηθούμε. Και συ παιδί μου, τού λέει, να ενδυναμώνεσαι από την χάρη του Ιησού Χριστού, ο οποίος έχει την δύναμη να υπερνικά τις θλίψεις και τις δοκιμασίες, για τις οποίες μίλησε νωρίτερα, και να μάς διαφυλάσσει σώους μέχρι τέλους. Και όσα άκουσες από εμένα να λέω ενώπιον όλων, δηλαδή την υγιή διδασκαλία, αυτά και να μεταδίδεις σε ανθρώπους πιστούς, οι οποίοι θα είναι ικανοί να διδάξουν και άλλους. Εσύ πάλι να είσαι έτοιμος και πρόθυμος να κακοπαθείς, σαν καλός στρατιώτης του Χριστού. Κανείς στρατευμένος δεν εμπλέκεται σε κοσμικές δραστηριότητες, προκειμένου να αρέσει σε αυτόν που τον στρατολόγησε. Και ο αθλητής δεν στεφανώνεται, εάν δεν αγωνιστεί με νόμιμο τρόπο. Ο γεωργός πάλι που διαρκώς κοπιάζει, πρέπει πρώτος να απολαμβάνει τους καρπούς. Έχε στο νου σου το νόημα αυτών των παρομοιώσεων που ανέφερα, και ο Κύριος να σου δίνει σύνεση σε όλα.

Ο καλός και ο κακός λόγος


Έλεγαν για τον αββά Μακάριο τον Αιγύπτιο ότι κάποτε ανέβαινε από την Σκήτη στο όρος της Νιτρίας και καθώς έφτασε κοντά στον τόπο, είπε στον μαθητή του «προχώρα λίγο πιο μπροστά». Και καθώς προχώρησε αυτός, συναντά κάποιον ιερέα των ειδώλων και με δυνατή φωνή ο αδελφός τού έλεγε «ε, ε, δαίμονα, πού τρέχεις;». Γυρνά εκείνος πίσω και άρχισε να τον κτυπά και τον άφησε μισοπεθαμένο, και αφού σήκωσε το ξύλο έτρεχε. Κι αφού προχώρησε λίγο τον συναντά ο αββάς Μακάριος να τρέχει και τού λέει «είθε να σωθείς, είθε να σωθείς, αγωνιστά». Κι εκείνος αφού εθαύμασε ήλθε προς αυτόν και είπε «τί καλό είδες σε εμένα, και με προσφώνησες έτσι;». Τού λέει ο γέρων «επειδή σε είδα ότι κοπιάζεις, και δεν γνωρίζεις ότι κοπιάζεις στο κενό». Τού λέει τότε κι εκείνος «κι εγώ με τον ασπασμό σου ένιωσα κατάνυξη, και έμαθα ότι είσαι με το μέρος του Θεού. Ενώ άλλος κακός μοναχός με συνάντησε και με έβρισε, κι εγώ τού έδωσα πληγές ώστε να πεθάνει». Και κατάλαβε ο γέρων ότι επρόκειτο για τον μαθητή του. Κι ο ιερέας τού κρατούσε τα πόδια κι έλεγε «δεν θα σε αφήσω, αν δεν με κάνεις μοναχό». Και ήλθαν πιο πάνω, όπου ήταν ο μοναχός, και τον σήκωσαν και τον έφεραν στην εκκλησία του όρους, και όταν είδαν (οι άλλοι μοναχοί) τον ιερέα μαζί του, απόρησαν. Και τον έκαναν μοναχό, και πολλοί ειδωλολάτρες γίνονταν χριστιανοί εξαιτίας του. Έλεγε λοιπόν ο αββάς Μακάριος ότι «ο λόγος ο κακός ακόμα και τους καλούς τους κάνει κακούς, ενώ ο καλός λόγος κάνει και τους κακούς καλούς».

Κυριακή ιθ' επιστολών (19-10-2014)

Καυχᾶσθαι δὴ οὐ συμφέρει μοι

Β' Κορ. 11.31-12.9

(Ὰδελφοί,) ὁ Θεὸς καὶ πατὴρ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ οἶδεν, ὁ ὢν εὐλογητὸς εἰς τοὺς αἰῶνας, ὅτι οὐ ψεύδομαι. 32 ἐν Δαμασκῷ ὁ ἐθνάρχης Ἀρέτα τοῦ βασιλέως ἐφρούρει τὴν Δαμασκηνῶν πόλιν πιάσαι με θέλων, 33 καὶ διὰ θυρίδος ἐν σαργάνῃ ἐχαλάσθην διὰ τοῦ τείχους καὶ ἐξέφυγον τὰς χεῖρας αὐτοῦ. 12.1 Καυχᾶσθαι δὴ οὐ συμφέρει μοι· ἐλεύσομαι γὰρ εἰς ὀπτασίας καὶ ἀποκαλύψεις Κυρίου. 2 Οἶδα ἄνθρωπον ἐν Χριστῷ πρὸ ἐτῶν δεκατεσσάρων· εἴτε ἐν σώματι οὐκ οἶδα εἴτε ἐκτὸς τοῦ σώματος οὐκ οἶδα, ὁ Θεὸς οἶδεν· ἁρπαγέντα τὸν τοιοῦτον ἕως τρίτου οὐρανοῦ. 3 καὶ οἶδα τὸν τοιοῦτον ἄνθρωπον· εἴτε ἐν σώματι εἴτε ἐκτὸς τοῦ σώματος οὐκ οἶδα, ὁ Θεὸς οἶδεν· 4 ὅτι ἡρπάγη εἰς τὸν παράδεισον καὶ ἤκουσεν ἄρρητα ῥήματα, ἃ οὐκ ἐξὸν ἀνθρώπῳ λαλῆσαι. 5 ὑπὲρ τοῦ τοιούτου καυχήσομαι, ὑπὲρ δὲ ἐμαυτοῦ οὐ καυχήσομαι εἰ μὴ ἐν ταῖς ἀσθενείαις μου. 6 ἐὰν γὰρ θελήσω καυχήσασθαι, οὐκ ἔσομαι ἄφρων· ἀλήθειαν γὰρ ἐρῶ· φείδομαι δὲ μή τις εἰς ἐμὲ λογίσηται ὑπὲρ ὃ βλέπει με ἢ ἀκούει τι ἐξ ἐμοῦ. 7 Καὶ τῇ ὑπερβολῇ τῶν ἀποκαλύψεων ἵνα μὴ ὑπεραίρωμαι, ἐδόθη μοι σκόλοψ τῇ σαρκί, ἄγγελος σατᾶν, ἵνα με κολαφίζῃ ἵνα μὴ ὑπεραίρωμαι. 8 ὑπὲρ τούτου τρὶς τὸν Κύριον παρεκάλεσα, ἵνα ἀποστῇ ἀπ' ἐμοῦ· 9 καὶ εἴρηκέ μοι· ἀρκεῖ σοι ἡ χάρις μου· ἡ γὰρ δύναμίς μου ἐν ἀσθενείᾳ τελειοῦται.


Ένα υπερφυσικό όραμα μάς διηγείται σήμερα ο απόστολος Παύλος, προκειμένου να δείξει ότι η ζωή των χριστιανών πέρα από δοκιμασίες, θλίψεις και στεναχώριες έχει επίσης πολλές ευεργεσίες από τον Θεό, ο οποίος δίνει απλόχερα την χάρη του στα παιδιά του και κάποιες φορές τα ενισχύει ακόμα και με εμπειρίες που ξεπερνούν τα ανθρώπινα μέτρα. Γνωρίζω, μάς λέει, άνθρωπο, ο οποίος πριν από δεκατέσσερα χρόνια ηρπάγη μέχρι τον τρίτο ουρανό - δεν γνωρίζω αν η εμπειρία του αυτή ήταν μόνο πνευματική ή μαζί με το σώμα, ο Θεός το γνωρίζει -, ανέβηκε λοιπόν μέχρι τον παράδεισο και άκουσε άρρητα ρήματα, τα οποία δεν επιτρέπεται άνθρωπος να εκφέρει. Ππροηγουμένως, έχει περιγράψει τις θλίψεις, τις δοκιμασίες, τις ατιμώσεις, τους λιθοβολισμούς και τα ραβδίσματα που υπέμεινε για χάρη του Χριστού και του Ευαγγελίου, για τα οποία και καυχάται, και τον τρόπο με τον οποίο διέφυγε την μήνη του Αρέθα, κατεβαίνοντας το τείχος της Δαμασκού μέσα σε καλάθι. Και δεν το έπραξε αυτό προκειμένου να γλιτώσει το μαρτύριο, αλλά για να συνεχίσει, αν και πολεμούνταν από παντού, να κηρύττει το Ευαγγέλιο σε όλη την οικουμένη.

Άγ. Μακάριος ο Αιγύπτιος: «ἐγὼ οὔπω γέγονα μοναχός»

῏Ηλθέ ποτε Μακάριος ὁ Αἰγύπτιος ἀπὸ Σκήτεως εἰς τὸ ὄρος τῆς Νιτρίας͵ εἰς τὴν προσφορὰν τοῦ ἀββᾶ Παμβῶ· καὶ λέγουσιν αὐτῷ οἱ γέροντες· εἰπὲ ῥῆμα τοῖς ἀδελφοῖς͵ πάτερ. ὁ δὲ εἶπεν· ἐγὼ οὔπω γέγονα μοναχός͵ ἀλλ΄ εἶδον μοναχούς· καθημένῳ γάρ μοί ποτε ἐν τῷ κελλίῳ εἰς Σκῆτιν͵ ὤχλησάν μοι οἱ λογισμοὶ λέγοντες· ἄπελθε εἰς τὴν ἔρημον͵ καὶ ἰδὲ τί βλέπεις ἐκεῖ· ἔμεινα δὲ πολεμῶν τῷ λογισμῷ πέντε ἔτη͵ λέγων͵ μήπως ἀπὸ δαιμόνων ἐστίν. καὶ ὡς ἐπέμενεν ὁ λογισμὸς͵ ἀπῆλθον εἰς τὴν ἔρημον· καὶ εὗρον ἐκεῖ λίμνην ὑδάτων͵ καὶ νῆσον ἐν μέσῳ αὐτῆς· καὶ ἦλθον τὰ κτήνη τῆς ἐρήμου πιεῖν ἐξ αὐτῆς· καὶ εἶδον ἐν μέσῳ αὐτῶν δύο ἀνθρώπους γυμνούς· καὶ ἐδειλίασε τὸ σῶμά μου· ἐνόμισα γὰρ ὅτι πνεύματά εἰσιν. αὐτοὶ δέ με ὡς εἶδον δειλιῶντα͵ ἐλάλησαν πρός με· μὴ φοβοῦ· καὶ ἡμεῖς ἄνθρωποί ἐσμεν. καὶ εἶπον αὐτοῖς· πόθεν ἐστέ͵ καὶ πῶς ἤλθετε εἰς τὴν ἔρημον ταύτην; καὶ εἶπον· ἀπὸ κοινοβίου ἐσμέν· καὶ γέγονεν ἡμῖν συμφωνία͵ καὶ ἐξήλθομεν ὧδε· ἰδοὺ τεσσαράκοντα ἔτη. καὶ ὁ μὲν εἷς Αἰγύπτιος͵ ὁ δὲ ἕτερος Λιβυκὸς ὑπάρχει. καὶ ἐπηρώτησάν με καὶ αὐτοὶ λέγοντες· πῶς ὁ κόσμος; καὶ εἰ ἔρχεται τὸ ὕδωρ κατὰ καιρὸν αὐτοῦ͵ καὶ εἰ ἔχει ὁ κόσμος τὴν εὐθηνίαν αὐτοῦ͵ καὶ εἶπον αὐτοῖς· ναί. κἀγὼ αὐτοὺς ἠρώτησα· πῶς δύναμαι γενέσθαι μοναχός; καὶ λέγουσί μοι· ἐὰν μὴ ἀποτάξηταί τις πᾶσι τοῖς τοῦ κόσμου͵ οὐ δύναται γενέσθαι μοναχός. καὶ εἶπον αὐτοῖς· ἐγὼ ἀσθενής εἰμι καὶ οὐ δύναμαι ὡς ὑμεῖς· καὶ εἶπόν μοι καὶ αὐτοί· καὶ ἐὰν οὐ δύνασαι ὡς ἡμεῖς͵ κάθου εἰς τὸ κελλίον σου͵ καὶ κλαῦσον τὰς ἁμαρτίας σου· καὶ ἠρώτησα αὐτούς· ὅταν γίνηται χειμών͵ οὐ ῥιγᾶτε; καὶ ὅταν γίνηται καῦμα͵ οὐ καίεται τὰ σώματα ὑμῶν; οἱ δὲ εἶπον· ὁ Θεὸς ἐποίησεν ἡμῖν τὴν οἰκονομίαν ταύτην· καὶ οὔτε τῷ χειμῶνι ῥιγῶμεν͵ οὔτε τῷ θέρει τὸ καῦμα ἡμᾶς ἀδικεῖ. διὰ τοῦτο εἶπον ὑμῖν͵ ὅτι οὔπω γέγονα μοναχός͵ ἀλλ΄ εἶδον μοναχούς. συγχωρήσατέ μοι͵ ἀδελφοί.

PG 34.237 - 240

Κυριακή των Αγίων Πατέρων της ζ' Οικουμενικής Συνόδου (12-10-2014)


Τίτ. 3.8-15

Τέκνον Τίτε, πιστὸς ὁ λόγος· καὶ περὶ τούτων βούλομαί σε διαβεβαιοῦσθαι, ἵνα φροντίζωσι καλῶν ἔργων προΐστασθαι οἱ πεπιστευκότες τῷ Θεῷ. ταῦτά ἐστι τὰ καλὰ καὶ ὠφέλιμα τοῖς ἀνθρώποις· 9 μωρὰς δὲ ζητήσεις καὶ γενεαλογίας καὶ ἔρεις καὶ μάχας νομικὰς περιίστασο· εἰσὶ γὰρ ἀνωφελεῖς καὶ μάταιοι. 10 αἱρετικὸν ἄνθρωπον μετὰ μίαν καὶ δευτέραν νουθεσίαν παραιτοῦ, 11 εἰδὼς ὅτι ἐξέστραπται ὁ τοιοῦτος καὶ ἁμαρτάνει ὢν αὐτοκατάκριτος. 12 Ὅταν πέμψω Ἀρτεμᾶν πρός σε ἢ Τυχικόν, σπούδασον ἐλθεῖν πρός με εἰς Νικόπολιν· ἐκεῖ γὰρ κέκρικα παραχειμάσαι. 13 Ζηνᾶν τὸν νομικὸν καὶ Ἀπολλὼ σπουδαίως πρόπεμψον, ἵνα μηδὲν αὐτοῖς λείπῃ. 14 μανθανέτωσαν δὲ καὶ οἱ ἡμέτεροι καλῶν ἔργων προΐστασθαι εἰς τὰς ἀναγκαίας χρείας, ἵνα μὴ ὦσιν ἄκαρποι. 15 Ἀσπάζονταί σε οἱ μετ' ἐμοῦ πάντες. ἄσπασαι τοὺς φιλοῦντας ἡμᾶς ἐν πίστει. Ἡ χάρις μετὰ πάντων ὑμῶν· ἀμήν.


Κυριακή των αγίων Πατέρων της Έβδομης Οικουμενικής Συνόδου σήμερα, και ο απόστολος Παύλος μάς υπενθυμίζει την στάση που οφείλουμε να τηρούμε όλοι όσοι έχουμε πιστέψει στον Χριστό, την καλή και ωφέλιμη, όπως ο ίδιος την ονομάζει, εκείνη δηλαδή η οποία μάς προάγει στην σωτηρία. «Πιστός ο λόγος» λέει στον μαθητή του και απόστολο Τίτο, δηλαδή όσα σού είπα νωρίτερα είναι αξιόπιστα, και θέλω να σε διαβεβαιώσω περί αυτού, ώστε εκείνοι που έχουν πιστέψει στον Θεό να φροντίζουν να είναι πρώτοι στα καλά έργα, τα οποία είναι καλά και ωφέλιμα για τους ανθρώπους. Παράλληλα, τον προτρέπει να απέχει από ανόητες συζητήσεις και γενεαλογίες, και από έριδες και νομικές μάχες, διότι είναι ανωφελείς και μάταιες. Τέλος, συνιστά στον Τίτο, και κατ' επέκταση σε όλους μας, αφού νουθετήσουμε μία και δεύτερη φορά κάποιον αιρετικό, στη συνέχεια να παραιτούμαστε, έχοντας υπόψη ότι χει διαστρεβλωθεί η διάνοιά του και πλέον αμαρτάνει κατακρίνοντας ο ίδιος τον εαυτό του.

Δεν επιτρέπεται να καταριόμαστε τους αιρετικούς, αλλά μάλλον να προσευχόμαστε υπέρ αυτών

Αγ. Θεοδώρου του Στουδίτου, επιστολή προς Θεόφιλο επίσκοπο Εφέσου

(Απόδοση στην Νεοελληνική: π. Χερουβείμ Βελέτζας)

Έλαβα στα χέρια μου το γράμμα, το οποίο απέστειλε η ιερά σου κορυφή στον αδελφό μας Αθανάσιο και διαβάζοντάς την λυπήθηκα, ιερώτατέ μου πάτερ, μεγάλη λύπη, πρώτον μεν διότι ανάμεσα σε εμάς, οι οποίοι ορθοτομούμε τον λόγο της αληθείας ενάντια στην αίρεση των εικονομάχων που τώρα λυσσομανεί, συμβαίνουν διχογνωμίες και αναφύονται σχίσματα, κι έπειτα επειδή αναγκάζομαι ο ελάχιστος να διαπραγματευτώ το θέμα αντιρρητικά. Αλλά ας με συγχωρέσει η μεγαλειότης σου, μιας που ο λόγος είναι περί της αληθείας, της οποίας δεν υπάρχει τίποτα προτιμότερο ή πιο αξιοσέβαστο.

Κυριακή ιζ' επιστολών (5-10-2014)

Ναός και τέκνα του Θεού
 
Β' Κορ. 6.16 – 7.1

Ἀδελφοί, ὑμεῖς ναὸς Θεοῦ ἐστε ζῶντος, καθὼς εἶπεν ὁ Θεὸς ὅτι ἐνοικήσω ἐν αὐτοῖς καὶ ἐμπεριπατήσω, καὶ ἔσομαι αὐτῶν Θεός, καὶ αὐτοὶ ἔσονταί μοι λαός. 17 διὸ ἐξέλθετε ἐκ μέσου αὐτῶν καὶ ἀφορίσθητε, λέγει Κύριος, καὶ ἀκαθάρτου μὴ ἅπτεσθε, κἀγὼ εἰσδέξομαι ὑμᾶς, 18 καὶ ἔσομαι ὑμῖν εἰς πατέρα καὶ ὑμεῖς ἔσεσθέ μοι εἰς υἱοὺς καὶ θυγατέρας, λέγει Κύριος παντοκράτωρ. 7.1 Ταύτας οὖν ἔχοντες τὰς ἐπαγγελίας, ἀγαπητοί, καθαρίσωμεν ἑαυτοὺς ἀπὸ παντὸς μολυσμοῦ σαρκὸς καὶ πνεύματος, ἐπιτελοῦντες ἁγιωσύνην ἐν φόβῳ Θεοῦ.



Οι συμβουλές που μάς δίνει σήμερα ο απόστολος Παύλος είναι απλές, και εύκολες στο να τις συγκρατήσουμε στην μνήμη μας. Και πρώτα απ' όλα μάς λέει ότι είμαστε ναός του αληθινού Θεού, όχι για να μας κολακέψει, αλλά για να μάς φέρει σε συναίσθηση της ζωής μας και της αποστολής μας στον κόσμο. Γι αυτό και επικαλείται τα λόγια του Θεού από την Παλαιά Διαθήκη, ο οποίος λέει ότι θα κατοικήσει μέσα μας, μετατρέποντας έτσι τον καθένα μας σε ναό του Θεού. Ο ίδιος ο Χριστός άλλωστε, όταν συνομιλούσε με την Σαμαρείτιδα κι εκείνη τον ρώτησε πού πρέπει να λατρεύεται ο Θεός, στον ναό του Σολομώντα ή στο βουνό που συνήθιζαν οι συντοπίτες της, απάντησε ότι ο Θεός δεν κατοικεί σε χειροποίητους ναούς, αλλά όσοι τον προσκυνούν πρέπει να τον λατρεύουν εν Πνεύματι και αληθεία.